Περιορίζουν τα δικαιώματα προσφύγων οι τροπολογίες Μουζάλα

Μια δυσάρεστη έκπληξη επιφύλασσε το μεσημέρι στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, ο οποίος κατά τη διάρκεια της συζήτησης του νομοσχεδίου για το προσφυγικό στην Ολομέλεια με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, κατέθεσε τροπολογίες που αφαιρούν σημαντικές δικονομικές εγγυήσεις και δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών, που είχαν εισαχθεί στο νομοσχέδιο, αποδυναμώνοντας τόσο το ίδιο όσο και την προστασία των δικαιωμάτων.

Ενώ στο νομοσχέδιο προβλεπόταν η υποχρεωτική αναστολή της απέλασης και επανεισδοχής των προσφύγων, μέχρι να... τελεσιδικήσει τυχόν προσφυγή τους σε δικαστήριο κατά της απόφασης απόρριψης του αιτήματος ασύλου από την Επιτροπή Προσφυγών,  η τροπολογία προβλέπει πως η αναστολή της απέλασης και επανεισδοχής προϋποθέτει δικαστική απόφαση.

Με άλλα λόγια, αν κάποιος κάνει έφεση σε δικαστήριο κατά της απόρριψης του αιτήματος ασύλου, θα μπορεί να απελαθεί πριν εκδικαστεί η έφεση, αν το αποφασίσει το δικαστήριο.

Τίθεται έτσι εν αμφιβόλω η ορθή μεταφορά της ευρωπαϊκής οδηγίας, που προβλέπει τελεσίδικη εξέταση του αιτήματος ασύλου από δικαστήριο ή από όργανο με εγγυήσεις δικαστηρίου και προφανώς ως τότε απαγορεύει την απέλαση αυτού που προσφεύγει.

Αφαιρείται επίσης το αυτόματο δικαίωμα  του πρόσφυγα που προσφεύγει κατά της απόρριψης του αιτήματος ασύλου να παρίσταται ο ίδιος στη διαδικασία εξέτασης της προσφυγής του από την Αρχή Προσφυγών, αν το ζητήσει τουλάχιστον δύο μέρες πριν την εκδίκαση της προσφυγής, προθεσμία έτσι κι αλλιώς ασφυκτική στο πλαίσιο της διαδικασίας εξπρές που εισάγει το νομοσχέδιο.

Με τροπολογία, για τους πρόσφυγες που βρίσκονται στα σύνορα, δηλαδή σε όλα τα κέντρα πρώτης υποδοχής, το δικαίωμά τους τίθεται «στην κρίση της Επιτροπής Προσφυγών», η οποία αποφασίζει αν θα τους καλέσει σε εξέταση, ή αν θα κρίνει την προσφυγή εξετάζοντας μόνο το φάκελό τους, περιορίζοντας έτσι σημαντικά το δικαίωμά του να υπερασπιστεί την υπόθεσή του.

Αποδυναμώνεται έτσι η σχεδόν εξασφαλισμένη στο αρχικό νομοσχέδιο παρουσία του προσφεύγοντα στην Επιτροπή Προσφυγών, που αποτελούσε πάγιο αίτημα των αρχών και των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τέλος, ακόμα περιορίζεται σημαντικά και η αναγνώριση του δικαιώματος των προσφύγων να παίρνουν άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, αν εκκρεμεί για περισσότερα από πέντε χρόνια η εξέταση του αιτήματος ασύλου και συνεπώς έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα.

Ενώ προϋπόθεση για τη χορήγηση της άδειας παραμονής ήταν να μην έχουν καταδικαστεί τελεσίδικα για αδίκημα σε ποινή τουλάχιστον τριών χρόνων, σε αντιστοιχία με το προεδρικό διάταγμα που ρυθμίζει την επικουρική προστασία, η τροπολογία του υπουργού μειώνει το χρόνο της ποινής σε τουλάχιστον ένα χρόνο, αποκλείοντας δυνάμει ένα σημαντικό αριθμό προσφύγων που μπορεί να έχουν καταδικαστεί για αδικήματα όπως η εξύβριση, η αφισοκόληση ή ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα.