Aγνοούμε τους λόγους για τους οποίους ο Σταύρος Θεοδωράκης έλαβε την απόφαση να πολιτευθεί. Ήθελε από μικρός να γίνει πρωθυπουργός και να σώσει την Ελλάδα; Άλλοι του έδωσαν την ιδέα και άλλοι πάλι τον ενεθάρρυναν «να κατέβει» για να συντρίψει τους παλαιοκομματικούς μηχανισμούς, οι οποίοι δεν αφήνουν τη χώρα να ορθοποδήσει; Ακόμη δεν έχουμε την απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα. Σίγουρο είναι μόνο πως...
η δημιουργία του Ποταμιού, αν εξετάσουμε την πολιτική στάση που κράτησε κατά τον ενάμιση χρόνο που πέρασε, κύριο στόχο είχε να αποδυναμώσει τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα προσωπικά, κάτι που οι φθαρμένοι Νεοδημοκράτες δεν ήταν σε θέση να κάνουν. Ταυτόχρονα, οραματίζονταν να του προσφέρει τους βουλευτές που θα χρειαζόταν αν δεν είχε αυτοδυναμία, ώστε να τον αδρανοποιήσει από την πρώτη στιγμή. Όλα αυτά, ως γνωστόν, έπεσαν στο κενό. Θα ήταν όμως λάθος να μείνουμε εκεί και να αγνοηθεί η πολιτική ιδεολογία του νέου κόμματος.
«Δια βοής» χρίστηκε ο Σταύρος Θεοδωράκης Αρχηγός του Ποταμιού στις 29 Ιουνίου 2014 και μέχρι σήμερα δεν έχει εκλεγεί. Η περιφρόνησή του για τους δημοκρατικούς θεσμούς είναι όμως γενικότερη. Η επανειλημμένη κριτική του στην προσφυγή στον λαό σε μια κρίσιμη στιγμή της διαπραγμάτευσης, καθώς και τα ειρωνικά του σχόλια όταν εμφανίστηκε το ενδεχόμενο τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ να αποφανθούν με εσωτερικό δημοψήφισμα για την πολιτική του κόμματος, αλλά και στα τέλη Αυγούστου όταν ανακοινώθηκε η διεξαγωγή εκλογών τον Σεπτέμβριο, δεν σχολιάστηκαν επαρκώς. Πρόκειται για «δειλία», δήλωσε περισσότερες φορές, ακόμη και στο εξωτερικό, ο Σταύρος Θεοδωράκης. «Όταν είσαι Αρχηγός», είπε, «αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου. Δεν εγκαταλείπεις τη μάχη ζητώντας από τον κόσμο να σε στηρίξει»! Εδώ συνοψίζεται η πολιτική φιλοσοφία του, την οποία ασπάζονται και οι αρχηγοί της Νέας Δημοκρατίας.
Ο κ. Σαμαράς, όσο ήταν στην αντιπολίτευση, καθοδηγούσε τον αγώνα κατά του Μνημονίου με τα Ζάππεια, αλλά μετά τη στροφή 180 μοιρών που έκανε συνέχισε να κυβερνά σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Όφειλε εξηγήσεις σε κανέναν; Το επανέλαβε και ο κ. Μεϊμαράκης : «άμεση δημοκρατία έχουμε»; Η συντηρητική άποψη είναι ότι ο Αρχηγός αναλαμβάνει τις ευθύνες του και όταν έρθει η στιγμή των εκλογών μετά την πάροδο τετραετίας ο λαός θα τον κρίνει. Η πίστη στον ρόλο του Αρχηγού είναι τόση ώστε εκείνος που ζητά να κριθεί από τον λαό για τη στροφή που έκανε, πριν προχωρήσει στην εφαρμογή μιας διαφορετικής πολιτικής, καταγγέλλεται ως «δειλός». Να ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της συντηρητικής πολιτικής ιδεολογίας.
Κοιτάξτε όμως και το κόμμα που έφτιαξε. Χωρίς βάση, χωρίς μέλη, ένα DELIVERY σε εθνική κλίμακα, που προμηθεύει ειδικούς έτοιμους να αναλάβουν τα υπουργεία της χώρας! «Εμείς μπορούμε!» Αναλογίστηκε ποτέ του τί ακριβώς αντιπροσωπεύει ιδεολογικά το μοντέλο των σχέσεων πολιτικό κόμμα-κοινωνική βάση που υιοθέτησε; Η διακυβέρνηση μιας χώρας δεν μπορεί να ανατίθεται σε εμπειρογνώμονες/τεχνοκράτες ακόμη κι αν έχουν αποφοιτήσει με άριστα από τα καλύτερα σχολειά της Αθήνας και του εξωτερικού. Ποιες είναι οι πολιτικές τους πεποιθήσεις; Ποια οικονομικά συμφέροντα υπερασπίζονται; Σε ποιο βαθμό το κόμμα στο οποίο ανήκουν είναι σε θέση να εκπροσωπήσει την κοινωνία συνολικά;
Όπως έδειξε το εκλογικό αποτέλεσμα το μοντέλο αυτό έχει πέραση μόνο σε μικρούς κοινωνικούς θύλακες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Απ’ τη μια αποτελεί τη συνέχιση του παλαιοκομματισμού με νέα μέσα. Απ’ την άλλη, συμβάλει στην άρση της κοινωνικής εκπροσώπησης από τα πολιτικά κόμματα, και μ’ αυτή την έννοια είναι κάτι το νέο, αν και επιζήμιο για τον τόπο.
Το Ποτάμι από την αρχή δεν έπεισε και η πορεία του ήταν σταθερά φθίνουσα. Είχε ανακοινώσει ήδη πέρσι τον Ιούνιο ότι περίμενε να πιάσει 14% στις επόμενες εκλογές και για τις εκλογές της 25ης του Γενάρη ότι περίμενε διψήφιο ποσοστό. Έλαβε 6,1%. Τώρα διεκδίκησε 10% «ώστε να μπορεί να είναι ρυθμιστής του παιχνιδιού» (τόσο απλά!) και έλαβε 4,1%. Τα ψέματα τελείωσαν. Ο πολιτικός ρόλος που αρχικά φιλοδοξούσε να παίξει είναι πλέον ανέφικτο όνειρο.
Πού οφείλεται αυτό; Σίγουρα δεν οφείλεται μόνο στον Σταύρο Θεοδωράκη, αν και έχει το μερίδιο που του αναλογεί στην αποτυχία. Είναι αναμφισβήτητα «λίγος». Δεν έχει τίποτα το χαρισματικό. Πολλοί χειρισμοί του ήταν επιπόλαιοι, όπως για παράδειγμα το πώς «έκαψε» την υποψηφιότητα του Νίκου Αλιβιζάτου. Η φράση του «φέρτε μια συμφωνία απ’ τις Βρυξέλλες κι εμείς την υπογράφουμε», δεν θα ξεχαστεί εύκολα. Οι ομιλίες του στη Βουλή ήταν από μέτριες έως κακές. Κάθε τόσο ζητούσε σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών, για να εδραιωθεί η εικόνα του ως Αρχηγού, πιστεύω ακόμη και στα ίδια του τα μάτια. Οι εκπομπές που έκανε παλιά (με εξαίρεση την πολιτικά προβληματική συνέντευξη με τον Ν. Μιχαλολιάκο) ήταν καλές και είναι κρίμα που δεν έμεινε στο επάγγελμα. Αλλά τώρα είναι πια αργά.
Η έλλειψη ακτινοβολίας του Ποταμιού οφείλεται πάντως στο σύνολο των στελεχών του (ποιος έχει ξεχάσει τα σχόλια της κυρίας Λυμπεράκη στα διάφορα πάνελ των καναλιών;) και, κυρίως, στον τύπο του πολιτικού κόμματος που ενσαρκώνει. Η κοινωνική σύνθεση των ψηφοφόρων του δείχνει τα όριά του.
Ο κόσμος βλέπει και κρίνει όχι μόνο αφηρημένα και γενικά, αλλά με βάση και το συμφέρον του και δίνει την ψήφο του σ’ εκείνους που πιστεύει ότι θα το εκπροσωπήσουν καλύτερα.
* Ο Νίκος Χατζηνικολάου είναι ιστορικός της τέχνης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου