Το τέλος της Κεμαλικής Δημοκρατίας

H 9η Ιουλίου 2018 θα περάσει στα κιτάπια της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας ως το τέλος της Κεμαλικής Δημοκρατίας που ιδρύθηκε το 1923. Ο Πρόεδρος Ερντογάν, που με τεχνάσματα και ελιγμούς...
κέρδισε τις προεδρικές εκλογές της 24ης Ιουνίου, είναι πλέον ο απόλυτος και παντοδύναμος αρχηγός όλων των κρατικών και πολιτικών εξουσιών. Ότι νομοθετικό έργο παράγεται είναι πλέον του ιδίου. Το νέο καθεστώς επισήμως αποκαλείται «Κυβέρνηση της Προεδρικής Δημοκρατίας», αλλά πρόκειται στην πράξη και στην θεωρία για ένα προεδρικό καθεστώς.

Ο Ερντογάν ομολόγησε κατά την διάρκεια της ομιλίας μετά την ενθρόνισή του ότι «η παρένθεση των 85 ετών πλέον έκλεισε» (1923-2018), ενώ προσκυνούσε όπως ορίζει το πρωτόκολλο το μαυσωλείο του Ατατούρκ.

Το Κράτος Δικαίου στην Τουρκία που ήδη ήταν αδύναμο, πλέον χάθηκε τελείως. Αυτό γιατί ο Ερντογάν με προεδρικά διατάγματα μπορεί να κάνει ό,τι θέλει: Να διορίσει τον οποιονδήποτε στην οποιαδήποτε θέση ή να απαγορεύσει όλα εκείνα που δεν του αρέσουν πια. Επίσης, ο νόμος δεν προβλέπει κανέναν μηχανισμό «ελέγχου και εξισορρόπησης» αναφορικά με τις νομοθετικές, διοικητικές, δικαστικές ή εκτελεστικές πράξεις του Προέδρου.

Ο Ερντογάν, ο οποίος αδιαφορεί ή αρνείται όλα εκείνα που είναι σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, έχει ήδη ανακοινώσει ότι πρέπει να διοικούμε το Κράτος όπως διοικούμε μια εμπορική επιχείρηση. Δεν έχουμε πολίτες, αλλά πελάτες. Δεν υπάρχει δημόσιο συμφέρον, παρά μόνο ιδιωτικά κέρδη. Αυτή η εμπορική επιχείρηση διοικείται από έναν Διευθύνοντα Σύμβουλο, ο οποίος την ίδια στιγμή είναι και ο μοναδικός μέτοχος όλης της εταιρείας.

Ο νεοφιλελευθερισμός με το ισλαμικό προσωπείο είναι φυσικά το καθεστώς που ονειρεύεται ο Ερντογάν. Θέλει να οικοδομήσει μια Τουρκία που βρίσκεται ανάμεσα σε μια χώρα του Κόλπου και μιας κέντρο-δυτικής αμερικανικής ομοσπονδιακής πολιτείας

Η τελετή ενθρόνισης της 9ης Ιουλίου στο Παλάτι δεν πραγματοποιήθηκε όπως προβλεπόταν, εξαιτίας του σιδηροδρομικού ατυχήματος στο Τσορλού (στον Μαρμαρά) όπου περισσότεροι από 20 άνθρωποι βρήκαν τον θάνατο και άλλοι 50 τραυματίστηκαν. Οι κομματικοί χοροί και τραγούδια ακυρώθηκαν. Το ατύχημα έγινε, σύμφωνα με τους εκπροσώπους της κυβέρνησης, επειδή ήταν το πεπρωμένο! Ανεξάρτητα από το ότι υπήρχαν κακοτεχνίες στο σιδηροδρομικό δίκτυο που δεν είχε συντηρηθεί.

Ο Ερντογάν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να πετύχει έναν από τους στόχους του: Ήθελε να δημιουργήσει μια χώρα «ενός κράτους, ενός έθνους, μιας σημαίας και μιας γλώσσας». Αυτός ο σκοπός συμβολιζόταν από το σημείο των τεσσάρων δαχτύλων, το σημείο της ραβίας, που είναι επίσης και το σύμβολο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Η εμμονή του Ερντογάν για την ενότητα είναι ένα όραμα ξεκάθαρα προσωπικό. Θέλει να γίνει ο «μοναδικός αρχηγός» και ακόμη περισσότερο, ο «αρχηγός των πάντων».

Το πρώτο υπουργικό συμβούλιο, χωρίς πρωθυπουργό, αφού είναι και αυτό εκείνος, αποτελείται από παλιούς στενούς του συνεργάτες, νέους γραφειοκράτες και επιχειρηματίες ειδικότερα τον γαμπρό του, την κόρη ενός φίλου, τον επικεφαλής μιας τουριστικής υπηρεσίας και τον διευθυντή ενός ιδιωτικού σχολείου. Φυσικά, οι νέοι υπουργοί δεν έχουν μεγάλη εξουσία, καθώς είναι πάλι ο Ερντογάν που ασχολείται με τις λεπτομέρειες.

Το νέο Κοινοβούλιο, με τους 600 βουλευτές, δεν έχει πλέον καμία ισχύ και αρμοδιότητα να ελέγξει την εξουσία του Παλατιού. Είναι ανίκανο να απευθύνει ερώτηση στον Πρόεδρο, ανίκανο να αποπέμψει τα προεδρικά διατάγματα, ανίκανο να αποδοκιμάσει τον Ερντογάν ή να τον απομακρύνει με πρόταση μομφής. «Ο Ατατούρκ δεν είχε τόση δύναμη», σημειώνει ένας καθηγητής διοικητικού δικαίου.

Ο Ερντογάν εξαρχής ήταν, και το είχε ανακοινώσει δημόσια, κατά της δημοκρατίας, κατά του διαχωρισμού των εξουσιών όπως επίσης πίστευε ότι το δικαστικό σώμα εμποδίζει την ομαλή λειτουργία της εκτελεστικής εξουσίας. Πλέον πάνω από δυο στους τρεις ανώτατους δικαστικούς διορίζονται από τον Πρόεδρο.

Μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού της χώρας, κυρίως εκείνοι που δεν έχουν λάβει μια καλή εκπαίδευση, κοινώς οι χωρικοί, οι άνεργοι και εκείνοι που επωφελούνται από την εξουσία, ακόμη θρέφονται από την οθωμανική νοσταλγία και επιθυμούν «έναν ισχυρό άντρα», «ένα ισχυρό κράτος».

Η αξιωματική αντιπολίτευση, οι κεμαλιστές του CHP, οι οποίοι δέχθηκαν την ένατη εκλογική τους ήττα, έχοντας πάντα την ίδια γραμμή, αδυνατεί να εφαρμόσουν μια δημοκρατική πολιτική καθώς είναι μόνιμα υπό την επιρροή του κρατισμού και του φανταστικού κοσμικισμού. Επίσης, στο όνομα των εθνικών και κρατικών συμφερόντων, η στάση του CHP είναι κοντά στον Ερντογάν όταν πρόκειται για τους Κούρδους, τους Αρμένιους, και τους αριστερούς. «Δεν περιμένουμε τίποτα από την αντιπολίτευση. Το μόνο μέσο είναι η αυτοκαταστροφή της κυβέρνησης του Ερντογάν», έγραφε κάποιος στο διαδίκτυο.

Οι οικονομικές δυσκολίες, η μεγάλη κρίση που πλησιάζει και η διπλωματική απομόνωση της Άγκυρας δεν μπορούν να επιλυθούν εύκολα από τον Ερντογάν. Προβλέπεται, λοιπόν, περισσότερη ύφεση, περισσότερη πόλωση, περισσότερη φτώχεια και περισσότερη βία στους μήνες που έρχονται.


Ραγκίπ Ντουράν

tvxs.gr