Την τρέχουσα κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και τον βαθμό κόπωσης του κυβερνητικού κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης εκτιμά...
σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ως καθοριστικούς παράγοντες στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος της επόμενης Κυριακής στην Τουρκία, ο διευθυντής της αγγλόφωνης εφημερίδας «Χουριέτ», Μουράτ Γετκίν. Παρά την ύπαρξη πάντοτε έντονων συζητήσεων για την εξωτερική πολιτική, ο κ. Γετκίν δεν τη θεωρεί καθοριστικό παράγοντα στο τελικό αποτέλεσμα.
Στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, μία ακριβώς εβδομάδα πριν ανοίξουν οι προεδρικές και κοινοβουλευτικές κάλπες στην Τουρκία, ο διευθυντής της αγγλόφωνης τουρκικής εφημερίδας «Χουριέτ» σκιαγραφεί το προεκλογικό κλίμα και το διακύβευμά τους. Επίσης, απαντά για το αν θεωρεί ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις διαδραματίζουν ρόλο στις εκλογές.
Σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ο Τούρκος δημοσιογράφος επισημαίνει ότι θεωρητικά η χώρα του επιδιώκει την πλήρη ένταξη -όπως θεωρητικά η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να θεωρεί την Τουρκία ως υποψήφια. Στην πράξη, αναγνωρίζει ότι υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες «κυρίως λόγω της υποχώρησης στην ποιότητα της δημοκρατίας, ιδίως μετά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κηρύχθηκε έπειτα από την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος το 2016». Ωστόσο, εκτιμά πως ενδεχομένως θα ήταν δυνατή η ένταξη κάτω από ένα μοντέλο πολλών ταχυτήτων της Ευρώπης.
Επίσης ο κ. Γετκίν αναφέρεται στην υπόθεση των 2 Ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται στις φυλακές της Αδριανούπολης, περίπου 100 ημέρες, χωρίς να τους έχει απαγγελθεί κατηγορητήριο, αλλά και για τους 8 Τούρκους που ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Τούρκου δημοσιογράφου Μουράτ Γετκίν, στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
Τι διακυβεύεται στις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής στην Τουρκία;
Αυτές πρόκειται να είναι οι πρώτες εκλογές στο πλαίσιο του νέου εκτελεστικού προεδρικού συστήματος που εγκρίθηκε με δημοψήφισμα το 2017. Έτσι τα αποτελέσματα είναι πιθανό να δείξουν σε ποιο βαθμό η τουρκική κοινωνία αφομοίωσε το νέο σύστημα δίνοντας όλη την εκτελεστική εξουσία στον Πρόεδρο και παράλληλα τη δυνατότητα να έχει λόγο στο κοινοβούλιο, ως επικεφαλής του κυβερνώντος κόμματος. Εάν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και οι σύμμαχοί του χάσουν την πλειοψηφία τους στο κοινοβούλιο, ακόμη και αν επανεκλεγεί ο Ερντογάν, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να αποτιμούν τον ρόλο του κοινοβουλίου ως σημαντικό.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν νίκη του Ερντογάν, αν όχι από τον πρώτο γύρο, σίγουρα στον δεύτερο, ενώ το κυβερνών κόμμα προβλέπεται να χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ποιοι παράγοντες θεωρείτε ότι θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα;
Η οικονομική κατάσταση ανέκαθεν διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στις τουρκικές εκλογές. Παρά την ύπαρξη πάντοτε έντονων συζητήσεων για την εξωτερική πολιτική, ποτέ δεν υπήρξε καθοριστικός παράγοντας. Ο βαθμός «κόπωσης» του ΑΚP, όπως το ονομάζει ο Πρόεδρος Ερντογάν, θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει παράγοντα που θα διαμορφώσει τα αποτελέσματα των εκλογών.
Δύο χρόνια μετά το πραξικόπημα η Τουρκία βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες επιλογές, αλλά η κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξακολουθεί να ισχύει. Πιστεύετε ότι αυτή η μη συνηθισμένη κατάσταση θα επηρεάσει το αποτέλεσμα των εκλογών;
Όλα τα κόμματα που αντιπολιτεύονται το κυβερνητικό κόμμα AKP έχουν υποσχεθεί ότι θα άρουν αμέσως την κατάσταση έκτακτης ανάγκης αν κερδίσουν. Αλλά νομίζω ότι θα διαδραματίσει έναν περιορισμένο και όχι κυρίαρχο παράγοντα στα αποτελέσματα των εκλογών, ιδίως μεταξύ των ψηφοφόρων που είναι ευαίσθητοι στα ζητήματα δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Όσον αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, παρακολουθούμε τελευταία μια κλιμάκωση της έντασης από την τουρκική πλευρά. Υπερπτήσεις και παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τα τουρκικά στρατιωτικά αεροπλάνα γίνονται σχεδόν καθημερινά. Μερικοί αναλυτές εκτιμούν ότι αυτή η κλιμάκωση οφείλεται στο προεκλογικό κλίμα στην Τουρκία, μια εξέλιξη που έχει επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις. Εκτιμάτε ότι αυτή η ένταση θα παραμείνει ψηλά μετά τις εκλογές;
Η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο εν μέσω αμοιβαίων κατηγοριών για παραβιάσεις του εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων δεν έχει βραχυπρόθεσμο πολιτικό νόημα για την Τουρκία και τον τουρκικό λαό. Είναι πιο μακροπρόθεσμη πολιτική. Δεν νομίζω ότι παίζει σημαντικό ρόλο στα αποτελέσματα των εκλογών.
Σχεδόν πριν από έναν αιώνα, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις καθορίστηκαν από τη Συνθήκη της Λωζάνης - η οποία θεωρήθηκε ο ακρογωνιαίος λίθος ειρήνης στην περιοχή. Αλλά πρόσφατα η τουρκική ηγεσία μιλά για την ανάγκη αναθεώρησής της σχετικά με τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία. Γιατί;
Δεν βλέπω συγκεκριμένα βήματα για να αλλάξει αυτό, και η πλειοψηφία του τουρκικού λαού και του πολιτικού συστήματος θα προσπαθούσε να αποτρέψει αυτό, αν υπήρχε μια τέτοια πρόθεση. Η Συνθήκη της Λωζάννης θεωρείται από την κυρίαρχη πλειοψηφία ως ιδρυτική συμφωνία της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Τι πιστεύετε ότι ο πρόεδρος Ερντογάν έχει στο μυαλό του; Μια αλλαγή συνόρων; Τι σημαίνει αλλαγή της Συνθήκης της Λωζάννης; Περιλαμβάνει άλλες περιοχές της Συνθήκης εκτός από την Ελλάδα;
Νομίζω ότι το να υιοθετηθεί κάτι τέτοιο, θα ήταν υπερβολή της κατάστασης. Μόλις πριν από λίγες μέρες, στις 12 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε τελετή στο Εσκισεχίρ για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν, περνώντας από τη Γεωργία και την Τουρκία, στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω της Ελλάδας. Το πρότζεκτ του αγωγού φυσικού αερίου Ανατολίας (TANAP). Πρόκειται για σχέδιο στρατηγικής εταιρικής σχέσης. Οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ που υποσχέθηκαν να σεβαστούν τα εκατέρωθεν σύνορα τους και τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Αλλά κανείς πρέπει να λάβει υπόψη ότι η υπόθαλψη στην 'Ελλάδα -η οποία υπέφερε πολύ από στρατιωτικά πραξικοπήματα κατά το παρελθόν- 8 υπόπτων για απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος έχει ταράξει την τουρκική κυβέρνηση και τον λαό.
Πώς βλέπετε να επιλύεται το ζήτημα των δύο κρατουμένων Ελλήνων στρατιωτών στην Τουρκία, καθώς δεν τους έχει απαγγελθεί ακόμα κατηγορητήριο, 100 ημέρες μετά την κράτηση τους;
Το βλέπω ως μέρος της έντασης που ξεκίνησε από την ανοχή που έδειξαν τα ελληνικά δικαστήρια στους ύποπτους για το πραξικόπημα στην Τουρκία, εν μέσω πολιτικών δηλώσεων από τις δύο χώρες που εγκωμιάζουν την ανεξαρτησία των δικών τους δικαστηρίων και από την άλλη πλευρά την πολιτική χειραγώγηση.
Τούρκοι αξιωματούχοι προσπαθούν να συνδέσουν το ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτών με τους 8 Τούρκους που ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα. Κατά τη γνώμη σας, συνδέεται το θέμα των 2 Ελλήνων στρατιωτών που πέρασαν κατά λάθος σε ξένο έδαφος με την υπόθεση των 8 Τούρκων που έχουν υποβάλει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα;
Σας προσκαλώ να σκεφτείτε και να προσπαθήσετε να κατανοήσετε για μια στιγμή, πώς θα βλέπατε εάν υπήρχε μια άλλη απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Ελλάδα και αφού γίνει κατανοητό ότι είναι αποφευχθεί, ότι 8 Έλληνες στρατιώτες που διασχίζουν τα σύνορα στην Τουρκία με ένα ελληνικό στρατιωτικό ελικόπτερο ζητήσουν άσυλο τη νύχτα της απόπειρας πραξικοπήματος, να απελευθερωθούν και να τεθούν υπό την προστασία των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας στην Τουρκία. Στη συνέχεια, μετά από πολλούς μήνες, δύο Τούρκοι στρατιώτες διασχίζοντας τα ελληνικά σύνορα τυχαία ή όχι συλληφθούν από Έλληνες στρατιώτες. Σκεφτείτε το αυτό για ένα δευτερόλεπτο.
Φυσικά γνωρίζετε ότι το ελληνικό δικαστικό σύστημα είναι ανεξάρτητο, σύμφωνα με το ελληνικό Σύνταγμα, και πρέπει επίσης να συμμορφώνεται με τους ευρωπαϊκούς κανόνες δικαίου που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έτσι, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για να προχωρήσουν στην έκδοση των 8 που ζητά η τουρκική ηγεσία. Ποια πρόκειται να είναι η αντίδραση της Άγκυρας;
Δεν το βλέπω πολύ διαφορετικό από την απαίτηση της ελληνικής κυβέρνησης, που ζητά από την τουρκική κυβέρνηση την απελευθέρωση και έκδοση των δύο Ελλήνων στρατιωτών, από ανεξάρτητα τουρκικά δικαστήρια σύμφωνα με το τουρκικό σύνταγμα. Επικρίνω το επίπεδο ανεξαρτησίας των τουρκικών δικαστηρίων, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει πλήρης εμπιστοσύνη στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης για την ανεξαρτησία των ελληνικών δικαστηρίων χωρίς καμία κριτική.
Η Τουρκία, με απόφαση του τουρκικού κοινοβουλίου βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου απέναντι στην Ελλάδα- το λεγόμενο «casus belli» από την τουρκική πλευρά. Όπως μπορείτε να καταλάβετε, είναι πολύ δύσκολο να διεξαχθεί μια διαπραγμάτευση υπό την απειλή του casus belli. Δεν θα ήταν καλή κίνηση να αρθεί αυτή η απειλή;
Οι προσπάθειες επέκτασης του εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο ώστε να μην αφεθεί χώρος για την Τουρκία, η οποία έχει νόμιμα πολιτικά και οικονομικά δικαιώματα ως γείτονας, είναι ένα στρατηγικό θέμα για την Τουρκία, και η κυβέρνηση βρίσκεται ήδη υπό την πίεση της αντιπολίτευσης λόγω της στρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου εναντίον συνθηκών και συμφωνιών. Ο καλύτερος τρόπος για να αμβλυνθούν οι εντάσεις θα ήταν να εξομαλυνθούν οι ακραίες απαιτήσεις, με σεβασμό των δικαιωμάτων των γειτόνων.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κεμάλ Ατατούρκ έμειναν στην ιστορία, όπως γνωρίζετε, για την υιοθέτηση της ελληνοτουρκικής φιλίας και την προώθηση της ειρήνης που κράτησε εδώ και δεκαετίες. Θεωρείτε ότι υπάρχει πιθανότητα ο Ερντογάν και ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας να επιτύχουν κάτι παρόμοιο;
Μακάρι να μπορούσαν, αλλά δεν είμαι πολύ αισιόδοξος κάτω από αυτές τις συνθήκες. Ο Ατατούρκ και ο Βενιζέλος ήταν δύο μεγάλοι ηγέτες της εποχής τους που έμαθαν την αξία της ειρήνης μέσα από τον πόλεμο.
Πιστεύετε ότι η Τουρκία εξακολουθεί να επιδιώκει την πλήρη ένταξή της στην ΕΕ;
Θεωρητικά ναι, όπως και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εξακολουθεί να θεωρεί την Τουρκία ως υποψήφια θεωρητικά και δεν περιορίζει τις σχέσεις της. Στην πράξη, υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες, κυρίως λόγω της υποχώρησης στην ποιότητα της δημοκρατίας, ιδίως μετά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κηρύχθηκε μετά την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος το 2016. Αλλά ίσως θα ήταν δυνατή η ένταξη (με καλύτερη δημοκρατική ποιότητα) κάτω από ένα πιθανό μοντέλο πολλών ταχυτήτων της Ευρώπης, καθώς άρχισε να συζητείται περισσότερο μετά από το Brexit. Η ΕΕ έχει αρχίσει να συρρικνώνεται με περισσότερα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα στην Ευρώπη, πρόσφατα και στην ιταλική κυβέρνηση. Το ευρώ εξασθενίζει έναντι του δολαρίου, καθώς η ΕΕ δυσκολεύεται να βοηθήσει τα λιγότερο ευημερούντα μέλη της, όπως η Ελλάδα. Υπάρχουν επίσης αυταρχικά και θρησκευτικά καθεστώτα μεταξύ των χωρών της ΕΕ, και το μέλλον της ΕΕ δεν φαίνεται να είναι τόσο ισχυρό τουλάχιστον προς το παρόν.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου