Αγκάθι ή κλειδί οι μεταρρυθμίσεις;

Πιο βαθιά στο κεφάλαιο «μεταρρυθμίσεις» εισέρχεται πλέον η κυβέρνηση, ύστερα και από την πολύπαθη έναρξη χθες στις Βρυξέλλες των διαπραγματεύσεων σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.
Οι «μεταρρυθμίσεις» είναι το «κλειδί» για την πρόσβαση στη ρευστότητα που αναζητεί η κυβέρνηση: όσο πιο... αποδεκτές είναι αυτές από τους θεσμούς τόσο πιο κοντά θα είναι η σταδιακή εκταμίευση της δόσης των 7,2 δισ. και η πρόσβαση στον ELA. Αυτή είναι και η ουσία της κατάληξης του Eurogroup της 9ης Μαρτίου.
Ωστόσο, δεν πρόκειται για απλό ζήτημα, καθώς οι αξιώσεις των δανειστών για επιβολή φόρων, και κυρίως για ιδιωτικοποιήσεις, έχουν διαφανεί και προμηνύουν μια δύσκολη ατζέντα στο τραπέζι το ερχόμενο διάστημα, η οποία αναμένεται ότι θα πιέσει την κυβέρνηση επικοινωνιακά και πολιτικά στο εσωτερικό της χώρας.
Τα τεχνικά κλιμάκια - συμφωνήθηκε η ονομασία Brussels Group (BG), προκειμένου στη συνείδηση του κόσμου να κατοχυρωθούν οι Βρυξέλλες ως τόπος διαπραγμάτευσης κι ελέγχου - θα εξετάσουν τα δημοσιονομικά δεδομένα και, όσο μεγαλύτερες «τρύπες» ανακαλύπτουν, τόσο θα υποδεικνύουν τρόπους κάλυψης των κενών, εκτός αν η κυβέρνηση έχει να αντιτάξει αξιόπιστα, κοστολογημένα ισοδύναμα.
Η κυβέρνηση τη Δευτέρα πρόσθεσε στις επτά μεταρρυθμίσεις, που ήδη είχαν ανακοινωθεί την περασμένη Πέμπτη, τρεις ακόμη, μέσω των οποίων υπόσχεται αποτελέσματα στη σύλληψη της φοροδιαφυγής: την τακτοποίηση αδήλωτων κατά το παρελθόν εισοδημάτων με συμπληρωματική φορολογική δήλωση και χωρίς πρόστιμα, τη ρύθμιση για τις τριγωνικές συναλλαγές και τη «λοταρία», δηλαδή κίνητρα υπό τη μορφή μπόνους στους πολίτες που διεκδικούν αποδείξεις.
Ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης ανακοίνωσε ότι θα προστίθενται διαρκώς κύματα μεταρρυθμίσεων ώσπου να κλείσει η διαδικασία της αξιολόγησης.

Ποιες μεταρρυθμίσεις;
Ο κίνδυνος για την κυβέρνηση είναι στη διαδικασία αυτή να έρθουν στο τραπέζι μεταρρυθμίσεις που δεν είναι πολιτικά διαχειρίσιμες ούτε στο κόμμα ούτε στην κοινωνία.
Το ερώτημα λοιπόν είναι πώς θα απαντήσει η κυβέρνηση αν δεχτεί πιέσεις να προχωρήσει σε μέτρα - προμετωπίδες του μεταρρυθμιστικού πλαισίου που προωθούν οι δανειστές, δηλαδή:
♦  Σε αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά, κάτι που είχε προεκλογικώς και μετεκλογικώς διακηρύξει ότι δεν θα συμβεί.
♦  Σε αποκρατικοποιήσεις με αιχμή την περίπτωση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων όπου έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός. Κυβερνητικά στελέχη (π.χ. Αλέκος Φλαμπουράρης) διαμηνύουν ότι θα ακυρωθεί, κόντρα σε πρόσφατες κυβερνητικές διακηρύξεις ότι δεν θα σταματήσουν διαγωνισμοί που έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται στο τελικό στάδιο.
♦ Σε άνοιγμα του ασφαλιστικού, με ό,τι ενδεχομένως σημαίνει αυτό για τις συντάξεις, ειδικά τις επικουρικές, και την αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση ήδη έχει αναφερθεί σε ενοποίηση «κάποιων» ταμείων - η ενοποίηση προβλεπόταν και από το e-mail Χαρδούβελη, μαζί με την κατάργηση του ΕΚΑΣ και την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης.
Η κυβέρνηση πάντως προσπαθεί να διαμορφώσει το δικό της πακέτο μεταρρυθμίσεων με τη συνδρομή του... καθ’ ύλην αρμόδιου ΟΟΣΑ, με τον οποίο η συνεργασία επισφραγίζεται σήμερα στο Παρίσι. Ο πρωθυπουρ­γός Αλέξης Τσίπρας θα μιλήσει σε εκ­δήλωση του Οργανισμού και εν συνε­χεία θα συναντηθεί με τον επικεφαλής του, Άνχελ Γκουρία, προκειμένου να υπογράψουν τη συμφωνία συνεργα­σίας. Η συνάντηση θα ολοκληρωθεί με κοινή συνέντευξη Τύπου.

Ο παράγοντας Γιούνκερ
Το ραντεβού στο οποίο όμως ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες προσβλέπουν με μεγαλύτερη αδη­μονία είναι αυτό με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Το αί­τημα που θα υποβάλει η ελληνική κυβέρνηση προς τον Γιούνκερ δεν είναι άλλο από αυτό της αξιοποίη­σης κοινοτικών κονδυλίων για την ανθρωπιστική κρίση και την αντιμε­τώπιση της ανεργίας, είτε μέσα από την ανακατεύθυνση κονδυλίων του ΕΣΠΑ είτε με χρηματοδότηση από το νέο πακέτο ύψους 300 δισ.
Ο πρωθυπουργός ευελπιστεί ότι μέσα από αυτήν την οδό θα καταφέ­ρει να αποσπάσει ένα κονδύλι περί τα 2,5 δισ., ωστόσο δεν θεωρείται εύ­κολη υπόθεση, παρόλο που ο Γιούνκερ με τις διαμεσολαβητικές πρωτοβουλίες του έχει δείξει τη διάθεση να στηρίξει πολιτικά τη νέα κυβέρνη­ση. Φτάνει αυτή η διάθεση έως του σημείου να βάλει και το χέρι στην... «τσέπη»;
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνη­ση δείχνει να αναζητεί παράπλευ­ρη χρηματοδότηση προκειμένου να εφαρμόσει το πρόγραμμα για την ανθρωπιστική κρίση, να σταθεί στα πόδια της και να αντιμετωπίσει τις πιέσεις που της ασκούνται με όχη­μα τα ποσά της δόσης των 7,2 δισ. και τους περιορισμούς στην έκδοση έντοκων γραμματίων.

Το μαστίγιο του επικυρίαρχου
Ένα ακόμη ερώτημα είναι πώς θα υποδεχθεί αυτές τις κινήσεις η Γερ­μανία, η οποία διά του Σόιμπλε εξα­κολουθεί να παίζει το παιχνίδι της επίδειξης δύναμης και να ασκεί τον ρόλο του σκληρού. Είναι ενδεικτική, αν και πέρα από το αναμενόμενο, η επίθεση που εξαπέλυσε την επομένη του Eurogroup ο ισχυρός Γερμανός ΥΠΟΙΚ κατά του Γιάνη Βαρουφάκη, τον οποίο χαρακτήρισε «αφελή», με αιχμές για τους επικοινωνιακούς χει­ρισμούς του, καθώς και λέγοντας ότι ήταν ο μόνος στο Eurogroup που θε­ωρεί ότι δεν χάθηκε χρόνος.
Εξίσου σκληρές ήταν οι γενικότε­ρες δηλώσεις του απέναντι στην Ελ­λάδα, ενώ χρησιμοποίησε τον όρο «τρόικα» δίνοντας τον τόνο στη συ­νέχεια και σε μια σειρά φίλα προσκεί­μενων υπουργών Οικονομικών των άλλων χωρών.
Άμεση ήταν η αντίδραση της κυ­βέρνησης διά του υπουργού Επικρα­τείας Νίκου Παππά και στη συνέ­χεια του ίδιου του πρωθυπουργού, ο οποίος, μιλώντας στη Βουλή για τις γερμανικές αποζημιώσεις, σημείωσε ότι «δεν κάνουμε μαθήματα ηθικής και δεν δεχόμαστε μαθήματα ηθι­κής», καθώς και ότι «όπως εμείς δεσμευόμαστε να τηρήσουμε τις υπο­χρεώσεις μας, έτσι οφείλουν να πρά­ξουν και όλες οι πλευρές».
Η συνεχιζόμενη κόντρα, πέρα από το γεγονός ότι εξυπηρετεί Βερολίνο και Αθήνα ως θέμα προς εσωτερική κατανάλωση, δείχνει ότι η Γερμανία δεν πρόκειται να μαλακώσει τη στά­ση της απέναντι στην Ελλάδα, ειδι­κά όσο το εσωτερικό της πρόβλημα απειλείται με όξυνση.