O υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Νίκος Παππάς είπε χθες ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα ήταν...
«βαθιά αντιευρωπαϊκή επιλογή». Και είπε ακόμη ότι εκείνοι που εξακολουθούν «να θέλουν το ΔΝΤ εδώ» είναι κάποιοι «που νομίζουν ότι μόνον εν μέσω κρίσης, οικονομικής και κοινωνικής, μπορούν να επιβάλλουν την ατζέντα τους».
Πρόκειται για μια θέση γνωστή σε μια παλαιά συζήτηση, που όμως γίνεται άκρως επίκαιρη στην τρέχουσα συγκυρία – την ώρα που το ΔΝΤ βρίσκεται ήδη με το ένα πόδι εκτός Ελλάδας και διαπραγματεύεται την, τυπική έστω, εμπλοκή του στη μεταμνημονιακή περίοδο. Διότι ακριβώς σ’ αυτήν τη φάση πληθαίνουν όσοι, κυρίως εντός συνόρων, γίνονται όψιμοι και ένθερμοι υποστηρικτές του ΔΝΤ προβάλλοντας δύο βασικά επιχειρήματα.
Το ΔΝΤ – «εγγυητής»
Το πρώτο επιχείρημα είναι πως το ΔΝΤ θα αποτελέσει τον «εγγυητή» και «φρουρό» της επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές. Η άποψη αυτή εκφράζεται κυρίως από το Βερολίνο και τα πέριξ συντηρητικά λόμπι που, περιέργως όμως, δείχνουν να αγνοούν τον κυνισμό των αγορών.
Οι αγορές διαβάζουν νούμερα και ομνύουν στο κέρδος. Κι εάν η ελληνική οικονομία επιδείξει πραγματική αναπτυξιακή δυναμική και ενίσχυση της δημοσιονομικής της βάσης, θα σπεύσουν προθύμως να ποντάρουν πάνω της, είτε με τις ευλογίες του ΔΝΤ είτε χωρίς αυτές. Αυτό έπραξαν και με την Πορτογαλία, όταν η κυβέρνηση Κόστα ανέβαζε τους ρυθμούς ανάπτυξης αυξάνοντας μισθούς και συντάξεις, κόντρα σε όλους όσοι προδίκαζαν οικονομικό αυτοχειριασμό και νέο Μνημόνιο.
Εάν τα δομικά μεγέθη και η δυναμική της ελληνικής οικονομίας είναι ασταθή, οι αγορές δεν θα συγκινηθούν από την παρουσία της Λαγκάρντ και του Τόμσεν. Το απέδειξαν επίσης τον Ιούλιο του 2014 όταν – με εγγυητή πάντοτε την τρόικα και το ΔΝΤ – η κυβέρνηση Σαμαρά επιχείρησε τη δεύτερη έξοδό της στις αγορές. Το ελληνικό δημόσιο δεν άντλησε τότε ούτε το μισό από το ποσό που ζήτησε και η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου εκτοξεύτηκε στο 6,5%.
Η «καλή λύση» για το χρέος
Το δεύτερο επιχείρημα είναι πως η παραμονή του ΔΝΤ θα δώσει στην Ελλάδα καλύτερη λύση για το χρέος. Θα ήταν ένα ισχυρό επιχείρημα, εάν δεν είχε ακυρωθεί παταγωδώς από το ίδιο το Ταμείο στη διάρκεια δύο Μνημονίων και επτά χρόνων κρίσης.
Το ΔΝΤ ήταν εκείνο που διέλυσε δυο φορές το καταστατικό του για να μετάσχει στο πρώτο Μνημόνιο χωρίς να επιβάλλει – όπως ρητά προβλεπόταν – παράλληλα με τη λιτότητα και κούρεμα του χρέους. Εισήγαγε την περίφημη ρήτρα «συστημικού κινδύνου» για να διασώσει τις γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, όπως απαιτούσαν η Μέρκελ και ο τότε πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ. Ηταν το «πρώτο μεγάλο λάθος», που ομολόγησε δημοσίως το 2015 ο Ντομινίκ Στρος Καν.
Το δεύτερο ήταν ο «λάθος πολλαπλασιαστής» και το τρίτο το περίφημο PSI. Ο «λάθος πολλαπλασιαστής» οδήγησε και στις κατά συρροή λανθασμένες προβλέψεις – όταν, π.χ., το 2011 το ΔΝΤ προέβλεπε ύφεση 2,6%, το ΑΕΠ κατακρημνιζόταν κατά 7,1%. Κι όταν το 2012 προεξοφλούσε ανάπτυξη 1,1%, η Ελλάδα βυθιζόταν σε ύφεση 6,6%.
Το PSI ήταν το λάθος κούρεμα στη λάθος στιγμή. Εν μέσω βαθιάς ύφεσης διέλυσε τα ασφαλιστικά ταμεία κι αντί να ελαφρύνει, στην πραγματικότητα διόγκωσε το χρέος. «Τoo little, toο late», έγραψε το ίδιο το ΔΝΤ στην αυτοκριτική του έκθεση – αυτοκριτική του 2015, εξηγώντας: «Ηταν πολύ μεγάλο για τους πιστωτές και την ίδια στιγμή είχαν αυξηθεί και οι πιθανότητες να αποδειχθεί ανεπαρκές για να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα του χρέους».
Το «φυλαχτό» της Μέρκελ
Κοινώς, η Ελλάδα ήταν το Βατερλώ του ΔΝΤ, και το ΔΝΤ ήταν απλώς το «φυλαχτό» της Μέρκελ.' Ηταν το όχημα πάνω στο οποίο η Γερμανία έχτισε το ευρωπαϊκό δόγμα της μονοδιάστατης λιτότητας απεκδυόμενη την πολιτική ευθύνη. Και πάνω σ’ αυτή τη βάση γίνεται και η τωρινή πολιτική διαπραγμάτευση για την, τυπική έστω, παραμονή του Ταμείου στη μετα-μνημονική Ελλάδα και Ευρώπη.
'Ητοι, με δεδομένους τους ευρωπαϊκούς πολιτικούς συσχετισμούς και την εμπειρία του παρελθόντος, είτε μείνει είτε φύγει το Ταμείο η λύση για το χρέος θα είναι υβριδική και «σολομόντειος»: Θα περιλαμβάνει – με μικρές παραλλαγές - επιμηκύνσεις των δανείων του EFSF, σταθερά επιτόκια, επιστροφή κερδών από τα ελληνικά ομόλογα και, στην καλύτερη περίπτωση, έναν σχετικό αυτοματισμό στη βάση της πρότασης Μακρόν.
Εάν μείνει, όμως, το Ταμείο με πλήρη και χρηματοδοτική εμπλοκή, θα μείνει και το τεχνοκρατικό άλλοθι της διαρκούς λιτότητας. Κι εδώ, το ερώτημα ίσως είναι ποιοι άλλοι εντός συνόρων, πέραν του συντηρητικού μπλοκ της Γερμανίας και του ευρωπαϊκού βορρά, επιζητούν αυτό το άλλοθι ως εργαλείο επιβολής του δικού τους μεταμνημονιακού πολιτικού μοντέλου…
Νικόλ Λειβαδάρη
tvxs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου