Συρρίκνωση των ψυχών

Της Πόπης Διαμαντάκου από τα ΝΕΑ
Εικόνες από έναν κόσµο που παρακολουθεί την κατάρρευση της ζωής του, τη διάλυση των ελπίδων του, που αναζητεί τις ευθύνες, µέσα σε αυτές και τις δικές του, γιατί πίστεψε σε χρυσωµένα όνειρα
Χάρη στην τηλεοπτική κάµερα έχουµε θέα από τη... µια άκρη της κρίσης στην άλλη, από τη µια προσωπική ιστορία στην άλλη, καθεµιά µπορεί να έχει τις ρίζες της δυστυχίας σε διαφορετικά σφάλµατα της εξουσίας, όλες έχουν το ίδιο αποτέλεσµα: ανθρώπινα ράκη ανάµεσα στα ερείπια των ελπίδων τους.

Στον «Εξάντα» το παράδειγµα της Ιρλανδίας. Στην «Ερευνα» αυτή τη φορά οι ανθρώπινες τραγωδίες ή µάλλον τα απάνθρωπα αποτελέσµατα µιας κατάρρευσης που δεν άλλαξε απλώς ζωές, αλλά οδήγησε στον θάνατο από απελπισία.

∆υο εκποµπές αποτύπωσαν, όχι για πρώτη φορά, αλλά µε ακόµη µεγαλύτερη ένταση καθώς η µια συµπλήρωνε την άλλη, το ζοφερό τοπίο ενός κόσµου που αγωνίζεται να ανασάνει ανάµεσα στα «τοξικά κατάλοιπα» µιας κολοσσιαίας παγκόσµιας βιοµηχανίας ελπίδων, που πνίγουν τον ορίζοντά του.

«Κέλτικο τίγρη» χαρακτήρισε η επικοινωνιακή φαντασµαγορία τον καλπασµό της αλλοτινής φτωχής Ιρλανδίας προς την ανάπτυξη και τον πλουτισµό. Για 12 χρόνια έδωσε στον λαό των Ιρλανδών την ελπίδα ότι µπορούν να ζήσουν πέρα και από τιςπιο τολµηρές προσδοκίες τους. Γιατί να µην το πιστέψουν αφού ένα ολόκληρο σύστηµα, το τραπεζικό, είχε συντονιστεί µε το όνειρο του κάθε φτωχού και στερηµένου για ιδιοκτησία και το πριµοδοτούσε µε απίθανα δάνεια; Ολόκληρη η Ιρλανδία ένα εργοτάξιο. Γερανοί παντού έχτιζαν ακατάπαυστα διαµερίσµατα, πολυτελή κτίρια, εξοχικά για να θρέψουν τη βουλιµία που καταλαµβάνει τον στερηµένο µπροστά στην υπερπροσφορά.

Το πιο τραγικό, ανάµεσα στις αναλύσεις οικονοµολόγων, στις περιγραφές δηµοσιογράφων, στις ερµηνείες ειδικών για την οικονοµική κατάρρευση και τα αίτιά της, ήταν η πικρή αυτοκριτική απλών ανθρώπων, που δούλεψαν σκληρά για να πετύχουν όσα τους υποσχόταν το ιρλανδικό θαύµα: «Φερθήκαµε σαν φτωχοί µπροστά στον πλούτο». Αυτή η ανάληψη της προσωπικής ευθύνης των «κοινών θνητών», που δεν φτάνει ούτε στο ελάχιστο την ευθύνη των πολιτικών, των ισχυρών της οικονοµίας που εκµεταλλεύτηκαν την ευπιστία των αλλοτινών ταλαιπωρηµένων από τη µετανάστευση και τη φτώχεια Ιρλανδών – και όλων των λαών που βιώνουν την ίδια απελπισία –, είναι το πιο τραγικό και την ίδια στιγµή το µοναδικό, βαθιά ανθρώπινο στοιχείο στον σκοτεινό ορίζοντα του µέλλοντος.

Και λίγο αργότερα στην «Ερευνα» οι δικές µας ανθρώπινες τραγωδίες, η απόγνωση που οδηγεί ακόµη και στον θάνατο. Αυτός να εντάσσεται σε µια δυσοίωνη στατιστική, τη χειρότερη ανάµεσα σε εκείνες για χορούς δισεκατοµµυρίων που πηγαινοέρχονται στα δελτία ειδήσεων, εκείνη για διπλασιασµό των αυτοκτονιών. Μετά το ξέσπασµα της εγχώριας οικονοµικής κρίσης. Οταν πια η απόγνωση αποκτά ονοµατεπώνυµο σε τάφους, µικρή σηµασία έχει αν ευθύνονται οι τράπεζες για την οικονοµική κατάρρευση µιας χώρας, όπως στην Ιρλανδία, ή ένα σκανδαλωδώς σπάταλο σύστηµα, όπως στην Ελλάδα. Η κρίση περνά στην ανθρώπινη ψυχή, όπως είπε ο Παύλος Τσίµας, που στάθηκε σε περιπτώσεις αυτοκτονιών, τις οποίες θυµηθήκαµε ότι τις είχαµε ακούσει, ειδήσεις περαστικές στα δελτία. Ενας 54χρονος οικογενειάρχης στην Κρήτη, που βάζει φωτιά στο αυτοκίνητό του και που έχει πάρει τόσα µέτρα για να µην αποτύχει η τραγική του απόφαση, για τον οποίο γιατροί θα πουν ότι ήταν µια πρωτοφανής βία ενός ανθρώπου κατά του εαυτού του.

Και µετά ένας επιχειρηµατίας στο Ναύπλιο που βρέθηκε απαγχονισµένος και άλλοι πολλοί, δεκάδες. Οικογένειες που βιώνουν τέτοιου είδους απώλειες καταθέτουν µηνύσεις κατά τραπεζών και φυσικών προσώπων. Κρατούν στοιχεία για τις αφόρητες πιέσεις που υφίστανται οι άνθρωποί τους.

Το «άλλο πρόσωπο» της κρίσης ή ο αφανισµός του προσώπου, της ανθρώπινης προσωπικότητας, ο αφανισµός εν τέλει της ζωής όπως την ξέραµε; Μια γραµµή βοήθειας σε απελπισµένους µε ψυχίατρους και ψυχολόγους που προσπαθούν να στηρίξουν ψυχές σε απόγνωση. Η εµπειρία τους από τις καθηµερινές επαφές µε αυτόν τον κόσµο απόδειξη της αληθινής τραγωδίας, που δεν είναι η φτώχεια, αλλά η συρρίκνωση της ανθρώπινης ψυχής όσο περισσότερο αυξάνουν τα µηδενικά των χρεών. Και αυτό είναι το πιο δυσοίωνο από όλες τις τοξίνες µαζί της παγκόσµιας οικονοµίας.