Πογκρόμ διώξεων, απειλή επαναφοράς της θανατικής ποινής, 7.500 συλλήψεις – κατά δήλωση του πρωθυπουργού Γιλντιρίμ – στρατιωτικών και δικαστικών, 8.000 καθαιρέσεις αστυνομικών, απαγόρευση εξόδου από τη χώρα για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους και, σύμφωνα με τη «Σαμπάχ», σχέδιο γενικής εκκαθάρισης Δημοσίου, δήμων και Πανεπιστημίων εντός τριμήνου: Είναι η επόμενη...μέρα του αποτυχημένου πραξικοπήματος στην Τουρκία του Ερντογάν και φαίνεται πως, απλώς, είναι μόνον η αρχή.
Η κατάσταση, όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Guardian, θα μπορούσε να είναι και χειρότερη: Το στρατιωτικό πραξικόπημα θα μπορούσε να έχει πετύχει. Όμως, όπως προσθέτει η εφημερίδα, κι ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπημα μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνο. Και σ΄αυτή την κατεύθυνση, εκείνη της κοινοβουλευτικής δικτατορίας, δείχνει να βαδίζει πλέον η Τουρκία.
Αυτό είναι και το – ζωτικό γεωπολιτικά – ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν, και να δουν κατάματα, οι αιφνιδιασμένες (;) Ηνωμένες Πολιτείες και η ζαλισμένη Ευρώπη: Που οδεύει η, ήδη ανελεύθερη και αυταρχική, δημοκρατία της Τουρκίας μετά την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν;
«Ήταν κατασκευασμένο το πραξικόπημα;»
Η γερμανική Welt επιλέγει να δώσει τη δική της απάντηση, ξεκινώντας με ένα άλλο – συνωμοσιολογικό ή μη - ερώτημα: «Ήταν το πραξικόπημα κατασκευασμένο;», ερωτά και, εκ του αποτελέσματος, καταλήγει: «Το παράξενο της νυχτερινής στάσης του Ερντογαν ήταν ότι σαν ένας ήρεμος αυτοκράτορας κηρύσσει τον πόλεμο στους αντιπάλους του με ύφος προεκλογικό σαν να περίμενε απλώς την κατάλληλη στιγμή.
Το πραξικόπημα μας επιτρέπει να εκκαθαρίσουμε το στρατό, είπε ο Ερντογαν. Το πως θα πραγματοποιθεί η μεγάλη εκκαθάριση μπορεί κανείς να το υποθέσει. Ο τρόπος έχει δοκιμασθεί ήδη με διάφορες αντιπολιτευόμενες ομάδες στην Τουρκία. Με αυτόν τον τρόπο, ο νατοϊκός εταίρος, ο οποίος έχει αναγορευθεί από την καγκελάριο ως ο κεντρικός φύλακας των συνόρων της Ευρώπης θα μπορούσε να μεταλλαχθεί από λύση σε πρόβλημα: οι διωχθέντες από τον Ερντογαν θα επιτρεπόταν να έχουν δικαίωμα για άσυλο στη Γερμανία. Αυτό θα σήμαινε ότι η Τουρκία θα διολισθήσει ακόμα περισσότερο από την Ευρώπη προς την κατεύθυνση της Μέσης Ανατολής».
Πρώτο θύμα του πραξικοπήματος η τουρκική δημοκρατία
Στην δική του εκδοχή, το Politico σημειώνει πως αναπόφευκτα, τα γεγονότα της Παρασκευής θα οδηγήσουν τον Ερντογάν σε μια ακόμη πιο σκληρή πορεία προς μια σιδηρά, ολοκληρωτική προεδρία. «Οι εκκλήσεις της Δύσης», γράφει, «για δημοκρατία και τήρηση της νομιμότητας ελάχιστο αποτέλεσμα μπορούν να έχουν. Ο φόβος για στρατιωτική χούντα θα λειτουργήσει υπέρ της πιο σκληρής ηγεμονίας στην κορυφή του κράτους. Το μεγαλύτερο θύμα του πραξικοπήματος θα είναι η ίδια η τουρκική δημοκρατία».
Τα διλήμματα Ευρώπης και Ουάσιγκτον
Αυτή η πραγματικότητα θέτει και το καθαρό δίλημμα για τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης: «Στηρίζεις ένα αντιδημοκρατικό πραξικόπημα ή έναν όλο και πιο αντιδημοκράτη ηγέτη;», όπως το θέτει χαρακτηριστικά ο Ρίτσαρντ Χαας, πρόεδρος του αμερικανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
Η Ευρώπη, όπως συμφωνούν οι περισσότεροι αναλυτές, μάλλον ελάχιστες δυνατότητες ουσιαστικής παρέμβασης έχει. « Η απόπειρα πραξικοπήματος δεν αποτελεί λευκή επιταγή για τον κ. Ερντογάν. Δεν μπορεί να υπάρξουν εκκαθαρίσεις, ο κανόνας δικαίου πρέπει να λειτουργεί», δήλωσε χθες ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Μαρκ Ερό.
Με μια Ευρώπη όμως που παραπαίει στη σκιά του Brexit, του προσφυγικού και της τρομοκρατίας του ISIS που αφήνει εκατόμβες νεκρών ανά τις πρωτεύουσες της, τα σκληρά μηνύματα του κ. Ερό και των ομολόγων του είναι αμφίβολο εάν φθάνουν καν μέχρι τα αυτιά του «σουλτάνου» Ερντογάν.
Όσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, κατά τους New York Times τα διλήμματα της δημοκρατικής νομιμότητας είναι δευτερεύοντα μπροστά στη μεγάλη διπλωματική και γεωστρατηγική αγωνία του επιτελείου Ομπάμα: Του κατά πόσο η Τουρκία θα είναι στο εξής ένας αξιόπιστος σύμμαχος στον πόλεμο κατά του ISIS, μία πρόθυμη βάση για τις αμερικανικές δυνάμεις κι ένας σταθερός παίχτης σε μια από τις πιο ασταθείς περιοχές του πλανήτη.
Το «ισλαμικό μοντέλο» της Τουρκίας
Εδώ, για μια ακόμη φορά, η Ουάσιγκτον έχει τα δικά της μεγάλα προβλήματα με τον Ταγίπ Ερντογάν και τους σχεδιασμούς που η ίδια είχε κάνει για την τουρκική πολιτική. Ο Ταγίπ Ερντογάν ανέβηκε στην εξουσία με τις αμερικανικές ευλογίες, με την εικόνα του αυθεντικού μεταρρυθμιστή και με την Τουρκία να εμφανίζεται – επί εκείνων των πρώτων ημερών του – ως μια ανθούσα δημοκρατία.
Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που, όπως υπενθυμίζουν και πάλι οι New York Times, οι ΗΠΑ έδειχναν την Τουρκία ως μοντέλο για τον ισλαμικό κόσμο – ως τη χώρα που είχε βρει το ιδανικό μίγμα εξισορρόπησης ανάμεσα στον μετριοπαθή ισλαμισμό και τη δημοκρατία.
Την τελευταία τριετία όμως η εικόνα αυτή καταρρέει μαζί με τους αμερικανικούς σχεδιασμούς και ο, κάποτε «εκλεκτός», Ερντογάν γίνεται απασφαλισμένη χειροβομβίδα για τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ. Η στροφή του στον βαθύ Ισλαμισμό, οι διώξεις της αντιπολίτευσης, οι φυλακίσεις και η φίμωση του Τύπου προδιέγραφαν εδώ και καιρό τα σημερινά αδιέξοδα ανεξαρτήτως, ίσως, του πραξικοπήματος Κι άφησαν την Ουάσιγκτον εγκλωβισμένη ανάμεσα στις ρητορικές διακηρύξεις περί δημοκρατίας και την αναγκαστική, και αναπόδραστη σήμερα, εξάρτηση από έναν βαθιά αυταρχικό ηγέτη...
tvxs
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου