Λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση του σχεδίου για το νέο σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια και τις αλλαγές στην Γ' Λυκείου, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου μιλάει στην «Εφ.Συν.» για τη μεταρρυθμιστική πρότασή του, απαντώντας στη...
σφοδρή κριτική που του ασκήθηκε σε επιμέρους ζητήματα. Με τη φράση «Βασικός μας στόχος είναι να ξανακερδίσει η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση τον κεντρικό ρόλο που της αρμόζει στην κοινωνία, αλλά και στη συνείδηση των πολιτών» συνοψίζει ο υπουργός τον κεντρικό άξονα της τελευταίας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.
Με το νέο σύστημα εισαγωγής, στα ίδια Τμήματα της τριτοβάθμιας θα έχουν πρόσβαση τόσο οι μαθητές που θα επιλέξουν να εξεταστούν με ενδοσχολικές εξετάσεις όσο και οι μαθητές που θα δώσουν πανελλαδικές, με τους πρώτους μάλιστα να έχουν σαφές προβάδισμα, καθώς ενδέχεται να «κλειδώνουν» θέσεις ήδη από τον Φεβρουάριο της Γ' Λυκείου. Αν συνυπολογίσει κανείς και τις άλλες κατηγορίες υποψηφίων, που εισάγονται με διαφορετικό τρόπο στα Πανεπιστήμια, πώς εξασφαλίζεται εν τέλει η ισονομία;
Δεν αλλάζει τίποτα ποιοτικά. Απλώς θα υπάρχουν Τμήματα στα οποία θα εισάγονται μόνον με το απολυτήριο. Τα Τμήματα Ελεύθερης Πρόσβασης. Η ισονομία είναι ανάμεσα σε όσους διαγωνίζονται, όχι ανάμεσα σε όσους έχουν πρόσβαση. Σημασία έχει πως για πρώτη φορά υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης με μόνον το απολυτήριο και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί προκύπτει με «φυσιολογικό» τρόπο από τις αλλαγές που προτείνουμε στη λειτουργία της Γ’ Λυκείου και την αναβάθμιση του απολυτηρίου.
• Σε πρόσφατη τηλεοπτική σας συνέντευξη αφήσατε ανοιχτό το ενδεχόμενο διδασκαλίας των Λατινικών στην Α' και Β' Λυκείου. Είναι απαραίτητα τα Λατινικά σ' αυτές τις τάξεις;
Η συζήτηση στο θέμα αυτό θα συνεχιστεί, θα εκφραστούν οι απόψεις και θα συνεκτιμηθούν όλες οι προτάσεις. Παροτρύνω τους αναγνώστες σας να διαβάσουν και τις προτάσεις των 322 φιλολόγων που διαμαρτύρονται για την κατάργηση των Λατινικών, ως προς την εισαγωγή των φοιτητών στα ΑΕΙ: να δίνουν έξι μαθήματα, να καταργηθούν όλα τα Τμήματα των Φιλοσοφικών Σχολών και να υπάρχουν μόνο τα Φιλολογικά Τμήματα, να μειωθούν οι εισακτέοι στις Φιλοσοφικές Σχολές, να καθορίζουν τα Πανεπιστήμια τον βαθμό εισαγωγής σε κάθε Τμήμα κ.ά. Απίστευτα πράγματα. Είναι προτάσεις που μας γυρίζουν πίσω πολλές δεκαετίες.
• Αρκεί μία εβδομάδα εντατικού επαγγελματικού προσανατολισμού για να αποφασίσουν οι μαθητές τα δέκα Τμήματα που θα δηλώσουν στο πρώτο Μηχανογραφικό; Πόσο αξιόπιστη θα είναι η πρώτη εικόνα, που χρειάζεται το υπουργείο για να εφαρμόσει σωστά το νέο σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια;
Προφανώς ο τομέας αυτός χρειάζεται πολλή δουλειά. Μάλιστα είναι λάθος η αποκλειστική έμφαση στον όρο «επαγγελματικός». Μας ενδιαφέρει τα παιδιά να γνωρίσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των γνωσιακών πεδίων, στα οποία θα ήθελαν να αφιερωθούν σε αυτήν τη φάση της ζωής τους. Για παράδειγμα, να έχουν γνώση ως προς το εύρος της Φυσικής, ποια είναι τα πεδία που διδάσκονται, ποιοι είναι οι προβληματισμοί ως προς τα όρια της συγκεκριμένης επιστήμης, και στη συνέχεια να ακούσουν ποια είναι τα διαφορετικά επαγγέλματα στα οποία θα μπορούν να βρουν δουλειά. Αν δεν ενθουσιαστεί γι' αυτό που θα σπουδάσει και το κάνει μόνον για επαγγελματική αποκατάσταση, δεν θα μπορέσει ένας φοιτητής να ευχαριστηθεί τα χρόνια του ως φοιτητής.
Η πανεπιστημιακή μόρφωση είναι καταρχήν μόρφωση και, προφανώς, απόκτηση δεξιοτήτων για εργασία. Δεν μπορεί το δεύτερο να ακυρώνει το πρώτο, ούτε και το πρώτο να αγνοεί το δεύτερο. Διαβάζουμε μελέτες ότι οι σημερινοί νέοι θα αλλάξουν τουλάχιστον 8-9 δουλειές μέχρι να βγουν στη σύνταξη. Αυτό τι σημαίνει; Οτι πρέπει να κατέχουν 8-9 πτυχία ή ότι πρέπει να μορφωθούν με έναν τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν στα νέα επαγγέλματα;
• Εχετε δηλώσει ότι οι μαθητές που θα εισαχθούν στα Πανεπιστήμια το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021, θα βρουν ένα εντελώς νέο τοπίο στην τριτοβάθμια. Σε τι βασίζετε μια τόσο αισιόδοξη πρόβλεψη;
Ηδη υλοποιούμε το σχέδιο μεταρρύθμισης για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Με την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και την ψήφιση των νόμων συνεργασίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων όπως και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με το ΤΕΙ Ηπείρου, διαγράφονται τα χαρακτηριστικά της νέας αρχιτεκτονικής για τα Πανεπιστήμιά μας.
Εχουν νομοθετηθεί τα Τμήματα των ΤΕΙ που θα γίνουν πανεπιστημιακά με νέα προγράμματα σπουδών, τα Τμήματα των ΤΕΙ που ολοκληρώνουν τον ιστορικό τους κύκλο και κλείνουν, τα εντελώς νέα Τμήματα με νέα γνωστικά αντικείμενα, η ίδρυση των διετών προγραμμάτων, τα Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα, οι συνέργειες με άλλα υπουργεία όπως το Αγροτικής Ανάπτυξης που έχει πολλά ερευνητικά Ινστιτούτα κ.ά.
Δεσμευόμαστε για συγκεκριμένο αριθμό θέσεων καθηγητών όπως και για οικονομική ενίσχυση για κάθε νέα δομή. Τον Σεπτέμβριο του 2020 θα «συναντηθούν» η πρώτη εφαρμογή της νέας Γ' Λυκείου και του συστήματος εισαγωγής με τη νέα αρχιτεκτονική των Πανεπιστημίων. Οι υποψήφιοι θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν Τμήματα με επαρκή στελέχωση και υποδομές και όχι Τμήματα χωρίς καθηγητές και τις απαραίτητες υποδομές, όπως είναι σήμερα.
•Πόσο έτοιμα θεωρείτε ότι είναι τα ΑΕΙ για τη λειτουργία των διετών προγραμμάτων; Γνωρίζετε τον αριθμό τους; Ποιο είναι το εύρος του βαθμολογικού κριτηρίου (βαθμός απολυτηρίου) για να φοιτήσει κάποιος σε αυτά; Πιστεύετε ότι θα μπορούσε ποτέ η τεχνική εκπαίδευση να απορροφά το 75% των μαθητών, όπως προτείνει η ΟΛΜΕ;
Τα διετή προγράμματα σπουδών στα ΑΕΙ, που θα παρέχουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προσόντων, είναι ένας νέος θεσμός που νομοθετήθηκε πρόσφατα. Αυτό σημαίνει πως θα αποδυναμωθούν βαθμιαία εκείνες οι ειδικότητες των ΙΕΚ που θα θεραπεύονται στα διετή προγράμματα. Ολα τα ΑΕΙ έχουν δείξει τεράστιο ενδιαφέρον. Πρέπει να υπάρξει πολύ καλή προετοιμασία και να αρχίσει η λειτουργία τους τον Σεπτέμβριο του 2019.
Ο προγραμματισμός είναι να εισάγονται οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ με το απολυτήριό τους, χωρίς αποκλεισμούς. Θα ήταν λάθος να βάλουμε στόχους όπως ένα ποσοστό που πρέπει να το απορροφά υποχρεωτικά η τεχνική εκπαίδευση. Για εμάς η εκπαίδευση πρέπει να είναι δικαίωμα για κάθε πολίτη σε όλες τις φάσεις της ζωής του. Ενα τόσο μεγάλο ποσοστό για την τεχνική εκπαίδευση προϊδεάζει ένα σκληρά ταξικό σχολείο, με το οποίο δεν συμφωνούμε. Η επιλογή να πηγαίνεις στην τεχνική εκπαίδευση πρέπει να είναι μία επιλογή που να συμβαδίζει με τα ενδιαφέροντα των μαθητών και όχι με καταναγκασμούς της πολιτείας.
• Θα μπορούσατε να σκεφτείτε ένα σύστημα καθολικά ελεύθερης πρόσβασης στην Τριτοβάθμια και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Με το νέο σύστημα που προτείνουμε, δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε έναν αριθμό Τμημάτων, που οι ίδιες οι προτιμήσεις των υποψηφίων θα καθορίσουν. Οσο εδραιώνονται οι ρυθμίσεις τόσο θα αυξάνει το ποσοστό του απολυτηρίου για την πρόσβαση ώστε κάποια στιγμή να μπορούν να εισάγονται με μόνον το απολυτήριο. Ελεύθερη πρόσβαση δεν σημαίνει γενικά εισάγομαι σε κάποιο Τμήμα χωρίς εξετάσεις. Αρα προϋπόθεση πρέπει να είναι έναν έγκυρο και αναβαθμισμένο απολυτήριο.
•Με τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις δίνεται αυξημένος ρόλος στους εκπαιδευτικούς, που κατά κάποιον τρόπο επωμίζονται την επιτυχία ή την αποτυχία ενός ολόκληρου συστήματος. Δεν είναι δυσανάλογη η ευθύνη, δεδομένης της οικονομικής κατάστασης αλλά και των συνθηκών κάτω από τις οποίες καλούνται να εργασθούν;
Σας θυμίζω ότι είχε προηγηθεί ένα ολόκληρο νομοθετημένο –πλέον- σύστημα δομών υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου. Εκεί, δίνονται τα απαραίτητα «εργαλεία» στον εκπαιδευτικό και οι υποστηρικτικοί μηχανισμοί. Επιπλέον, προχωρούμε στην επιμόρφωσή τους προκειμένου να μπορέσουν να ασκήσουν αρτιότερα το λειτούργημά τους. Η οικονομική κατάσταση είναι πράγματι δύσκολη, όπως είναι για κάθε εργαζόμενο, αλλά ευελπιστούμε ότι θα μπορέσουμε να τη βελτιώσουμε τώρα που η χώρα περνά στη μετά τα μνημόνια εποχή.
Ηδη έχουν ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό 4.500 μόνιμοι διορισμοί. Το σημαντικότερο όμως είναι πως όταν οι εκπαιδευτικοί έχουν τη θεσμική δυνατότητα να αναλάβουν επί τις ουσίας παιδαγωγικές ευθύνες, μεγαλουργούν. Και ισοπεδώνονται όταν το σύστημα τους μετατρέπει σε γραφειοκράτες. Οι εκπαιδευτικοί ασκούν κοινωνικό λειτούργημα και αυτό πρέπει να ενισχύσουμε με κάθε τρόπο.
• Τον προσεχή Οκτώβρη, αναμένεται να ανακοινωθούν οι μόνιμοι διορισμοί αλλά και ένα νέο σύστημα διορισμών. Ποια θα είναι τα βασικά του χαρακτηριστικά και πόσους νέους διορισμούς υπολογίζετε;
Θα έλεγα να περιμένουμε, καθώς βρισκόμαστε ακόμη στο στάδιο του διαλόγου με τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες, τις οποίες έχουμε καλέσει να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Εκείνο που έχω πει και στις συναντήσεις μου με ΟΛΜΕ και ΔΟΕ είναι ότι το νέο σύστημα διορισμών πρέπει να είναι δίκαιο και ως προς τους νέους εκπαιδευτικούς και ως προς εκείνους που έχουν εργαστεί επί χρόνια ως αναπληρωτές. Τον Οκτώβριο θα ανακοινώσουμε τον συνολικό αριθμό μόνιμων διορισμών για την επόμενη τριετία.
• Η μεταρρυθμιστική σας πρόταση έχει δεχτεί έντονη κριτική, συχνά όμως χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη αντιπρόταση και ειδικά στο διαχρονικό και γνωστό πρόβλημα της ακύρωσης της Γ' Λυκείου.
Ο δημόσιος διάλογος δεν μπορεί να γίνεται με γενικές προτάσεις και μόνον ως προς τα λεγόμενα «οραματικά» στοιχεία. Δημόσιος διάλογος σημαίνει ότι ακούς τι λένε οι άλλοι και, πέρα από τις όποιες φωνασκίες, μελετάς τα επιχειρήματα και βλέπεις ποιες αλλαγές είναι χρήσιμες. Κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ξεκινάει από ένα θεμελιώδες ερώτημα: ποιο είναι το βασικό πρόβλημα που θέλουμε να λύσουμε και γιατί πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα; Στο ελληνικό σχολείο, εδώ και πολλά χρόνια, και παρά τις προσπάθειες των εκπαιδευτικών, η Γ' Λυκείου έχει καταντήσει πάρεργο του φροντιστηρίου, έχει χάσει τον παιδαγωγικό της ρόλο και δημιουργεί εκφυλιστικά φαινόμενα που ήδη μεταδίδονται και στη Β' Λυκείου.
Κανείς από όσους έχουν εκφράσει επιμέρους αντιρρήσεις στην πρότασή μας δεν αμφισβητεί αυτήν την κατάσταση. Συμφωνούμε όλοι στο πρόβλημα. Εμείς προτείνουμε μία συνολική λύση που αντιμετωπίζει με ρεαλισμό τη σημερινή κατάσταση, που έχει ρυθμίσεις με ακαδημαϊκά κριτήρια και δίνει προοπτική βελτίωσης. Δεν φαίνεται να προτείνεται μία άλλη λύση, εκτός αν θεωρούμε λύση την πλήρη αναμόρφωση του Γυμνασίου και Λυκείου, με σχήματα που έχουν απορριφθεί σε πολλά επίπεδα από τους εκπαιδευτικούς και στηρίζονται σε αρχές που έχουν υποστηρίξει πολιτικές δυνάμεις με τις οποίες έχουμε ριζικές διαφωνίες. Δεν υπάρχουν ιδανικά σχήματα και ιδανικές λύσεις και δεν πρέπει να υπάρχουν θέσεις-ευαγγέλια.
• Πώς φαντάζεστε τη συνέχεια των μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρο τον κορμό της εκπαίδευσης;
Το μεγάλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί μακροπρόθεσμα είναι η αξιοπιστία του δημόσιου σχολείου στη συνείδηση της κοινωνίας. Είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί από την πολιτεία και τους εκπαιδευτικούς μαζί. Οι παθογένειες που σωρεύτηκαν τόσα χρόνια, αναπαράχθηκαν και έγιναν μέρος της νοοτροπίας πολλών, οι συχνά ακραίες διεκδικήσεις ορισμένων εκπαιδευτικών ή ακόμη η καθημερινή τους συμπεριφορά, οι μικροδιαπλοκές αλλά και η παραλυτική γραφειοκρατία για την εξάλειψη της οποίας έχουμε πάρει πολλά μέτρα και πρέπει να πάρουμε πολλά ακόμη, υπονόμευσαν σιγά σιγά το κύρος του δημόσιου σχολείου.
Εδώ πρέπει να προστεθεί και η συνειδητή προσπάθεια περασμένων κυβερνήσεων να το απαξιώσουν μαζί με τα Πανεπιστήμια, προβάλλοντας τα «καλά» και τις «αρετές» της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Βασικός μας στόχος είναι να ξανακερδίσει η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση τον κεντρικό ρόλο που της αρμόζει στην κοινωνία αλλά και στη συνείδηση των πολιτών.
Διαλεκτή Αγγελή
Η Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου