Έθιμα της Καθαράς Δευτέρας: Τα Αλευρομουντζουρώματα, οι Κορδελάτοι και η εκτέλεση της Γριάς Συκούς (vid)

Όλη η Ελλάδα γιορτάζει την Καθαρά Δευτέρα, ημέρα κορύφωσης των αποκριάτικων εκδηλώσεων, προσφέροντας ένα συναρπαστικό ταξίδι μέσα από διάφορα έθιμα κυριολεκτικά για όλα τα γούστα.

Στη Στερεά Ελλάδα, ξεχωρίζουν τα... περίφημα Αλευρομουτζουρώματα (ή Αλευροπόλεμος) στο Γαλαξίδι. Οι ντόπιοι χωρίζονται σε ομάδες και επιδίδονται σε ένα πόλεμο που γεμίζει την πόλη με αλεύρι και χρώματα. Φέτος, θα υπάρχει και ο τρενάκι «Ο Αλευρομουτζούρης», που ξεναγεί τους επισκέπτες, ενώ το σίγουρο είναι ότι όποιος βρεθεί κοντά στη μάχη μάλλον θα γίνει... κάτασπρος!



Η Θήβα κινείται στους ρυθμούς της αναπαράστασης του Βλάχικου Γάμου, που έχει ρίζες στο μακρινό 1830. Σήμερα το έθιμο πραγματοποιείται με το ξύρισμα του γαμπρού και το στόλισμα της νύφης η οποία στην πραγματικότητα είναι... άνδρας.

Στην Πελοπόννησο το περίφημο καρναβάλι της Πάτρας δεν χρειάζεται καν συστάσεις, ενώ αξιοσημείωτο είναι το έθιμο της Εκτέλεσης της Γριάς Συκούς στη Μεσσήνη. Το πρωί της Καθαράς Δευτέρας γίνεται στην «Κρεμάλα» η αναπαράσταση της εκτέλεσης μιας γερόντισσας, που κατά την παράδοση, κρεμάστηκε στη συγκεκριμένη τοποθεσία της πόλης με εντολή του Ιμπραήμ Πασά, επειδή είχε το θάρρος, εξηγώντας του ένα όνειρο που είχε δει, να του πει ότι η εκστρατεία του θα είχε άδοξο τέλος.



Στη Θεσσαλία, το καρναβάλι της Ελασσόνας είναι... ιπτάμενο, λόγω της συμμετοχής αεραθλητών. Στον Τύρναβο το περίφημο Μπουρανί (σούπα με σπανάκι και ξίδι), είναι ένα αποκριάτικο έθιμο που έχει τις ρίζες του στα τέλη του 19ου αιώνα. Πειράγματα στους δρόμους, τεράστιοι φαλλοί στα καρναβαλικά άρματα στο αποκορύφωμα των αποκριάτικων εδκηλώσεων.

Στα νησιά του Αιγαίου και συγκεκριμένα στην Κάρπαθο, λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι κάνουν άσεμνες χειρονομίες και συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες) για να οδηγηθούν στο Δικαστήριο, που το αποτελούν οι σεβάσμιοι του νησιού.

Στη Νάξο, τη σκυτάλη από τους Κουδουνάτους παίρνουν την Καθαρά Δευτέρα οι Κορδελάτοι, οι οποίοι είναι φουστανελοφόροι, με τη δεύτερη ονομασία τους («Λεβέντες») να αποδίδεται στους πειρατές. Από κοντά τους ακολουθούν και οι ληστές, οι «Σπαραρατόροι», που αρπάζουν τις κοπέλες για να τις βάλουν με το ζόρι στο χορό και στο γλέντι. Οι λαϊκές αυτές συνήθειες των μεταμφιεσμένων αποτελούν αναμνήσεις αρχαίων Διονυσιακών εορτών.



Στα Μεστά της Χίου υπάρχει το έθιμο του Αγά, που προέρχεται από την εποχή της τουρκοκρατίας. Ο Αγάς έρχεται στο χωριό και κάθεται στην κεντρική πλατεία μαζί με τη συνοδεία του, όπου «δικάζονται» για διάφορα παραπτώματα από τους κατοίκους και πληρώνει ο καθένας το πρόστιμο του.

Στην Κρήτη, στον Μυλοπόταμο και πιο συγκεκριμένα στα χωριά Μέρωνα και Μελιδόνια του Ρεθύμνου αναβιώνουν έθιμα όπως το κλέψιμο της νύφης, ο «Καντής» και το μουντζούρωμα.

Στη Βόνιτσα υπαρχει το έθιμο του Αχυρένιου Γληγοράκη, ο οποίος λέγεται ότι ήταν ψαράς και απαρνήθηκε τη θάλασσα ψάχνοντας τη μοίρα του στη στεριά. Οι σημερινοί ψαράδες της Βόνιτσας τον καταδικάζουν, φτιάχνοντας λοιπόν έναν αχυρένιο ψαρά, τον οποίο δένουν σ’ ένα γάιδαρο και τον γυρνούν σε όλο το χωριό. Όσο περνά η μέρα στήνουν μεγάλο γλέντι με τραγούδι και χορό και στη συνέχεια τον στέλνουν σε μια βάρκα που φλέγεται στα ανοιχτά. Στη Μεθώνη γίνεται κάθε χρόνο του Κουτρούλη ο Γάμος σε ένα έθιμο με ρίζες από τον 14ο αιώνα.

Πηγαίνοντας στο Ιόνιο, στην Ζάκυνθο, την Καθαρά Δευτέρα γίνεται η Κηδεία της Μάσκας, με τους τεθλιμμένους συγγενείς να αποχαιρετούν τον Καρνάβαλο. Στην Κέρκυρα παρελαύνει ο Σιόρ Καρνάβαλος, ο οποίος όμως στο τέλος δεν γλιτώνει την... πυρά!

Στην βόρεια Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην Κοζάνη τα χάλκινα ηχούν στο τελευταίο πανηγύρι του Άη Δημήτρη σε ένα ξέφρενο γλέντι.

Στη Νάουσα, οι Μπούλες και οι Γενίτσαροι κάνουν βόλτες στους δρόμους της πολης υπό τους ήχους του ζουρνά. Την Καθαρά Δευτέρα το πρωί μαζεύονται όλοι στο σπίτι του αρχηγού και ξεκινούν τις βόλτες στις γειτονιές και τις επισκέψεις στα σπίτια με ακάλυπτο πρόσωπο, όπου τρώνε τα νηστίσιμα και πίνουν τσίπουρο και ξινόμαυρο κρασί.



Στην Βιστωνίδα, στον Πολύσιτο υπάρχει το έθιμο των Μουντζούρηδων κατά το οποίο, οι νοικοκυρές φτιάχνουν την παραδοσιακή λαγάνα και τη φασολάδα από το προηγούμενο βράδυ και το το πρωί της Καθαράς Δευτέρας υποδέχονται τους καλεσμένους, με τους μασκαρεμένους να τους μουντζουρώνουν!

Στην Ξάνθη εκτός από το καρναβάλι της πόλης, υπάρχει και το έθιμο της Καμήλας. Στη Σταυρούπολη, κάτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης, μουτζουρώνονται μεταξύ τους, με οδηγό ένα ομοίωμα καμήλας και έναν κάτοικο ντυμένο καμηλιέρη!


newpost.gr