Η «μπάλα» στον Ζάεφ: Το παρασκήνιο της Νέας Υόρκης

Στα χέρια του Ζόραν Ζάεφ επιστρέφει ξανά το βάρος της λύσης στο Μακεδονικό, μετά τον...
νέο διήμερο γύρο διαβουλεύσεων Κοτζιά – Ντιμιτρόφ – Νίμιτς στη Νέα Υόρκη, αλλά και του καθαρού μηνύματος που έστειλε ο Αλέξης Τσίπρας από τη Θεσσαλονίκη.

Ο πρωθυπουργός διαμήνυσε ότι για την Ελλάδα θα αποτελέσει «μεγάλη νίκη» να πάρει «έναν προσδιορισμό μπροστά από το όνομα Μακεδονία» καθιστώντας σαφές ότι, υπό την προϋπόθεση της αποδοχής του erga omnes και των συνταγματικών αλλαγών από τα Σκόπια, η Αθήνα θα μπορούσε να συζητήσει λύση και επί των τριών ονομάτων τα οποία έχουν, ουσιαστικά, μείνει στο τραπέζι.

Πρόκειται για το Gorna Makedonija (Ανω Μακεδονία), Nova Makedonija (Νέα Μακεδονία) και Severna Makedonija (Βόρεια Μακεδονία). Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, κατά την τριμερή της Νέας Υόρκης μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών και του ειδικού διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς, ο Νικολά Ντιμιτρόφ εμφανίστηκε αρνητικός ως προς το Gorna Makedonija, το οποίο συναντά αντιδράσεις και από την πλευρά της Βουλγαρίας. Ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς φέρεται, από την πλευρά του, να επεσήμανε πως το Nova Makedonija δεν καλύπτει πλήρως την Αθήνα και, κατόπιν τούτου, ο Μάθιου Νίμιτς επανέφερε σε πρώτο πλάνο το Severna Makedonija.

Ηδη, και πριν από τις συναντήσεις της Νέας Υόρκης, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ζητήσει να αποσυρθεί από την λίστα Νίμιτς το τέταρτο όνομα, το Makedonija-Skopjie (Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια) όπως και έγινε, ενώ οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι «χαμηλών δυνατοτήτων» είναι και το πέμπτο όνομα, το Vardarska Makedonija (Μακεδονία του Βαρδάρη).

Κατόπιν τούτων υπήρξαν διαρροές – από την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών – περί πιθανής συμφωνίας στο Severna Μakedonija, οι οποίες πάντως αντιμετωπίστηκαν χαμηλότονα τόσο από την Αθήνα όσο και από τα Σκόπια. «Συμφωνία δεν υπάρχει, υπάρχει όμως ακόμη ανοιχτό το παράθυρο ευκαιρίας», ήταν το χαρακτηριστικό σχόλιο κυβερνητικής πηγής. Ως προς τη δυναμική αυτής της ευκαιρίας, η ίδια πηγή παρέπεμπε στη νέα πράξη των επαφών Κοτζιά – Ντιμιτρόφ που συνεχίζονται στις Βρυξέλλες πλέον.

Το «κλειδί», σύμφωνα με διπλωματικούς παράγοντες, είναι να αποδεχθούν τα Σκόπια το erga omnes και τη συνταγματική αλλαγή για ένα από τα ονόματα που τελούν υπό διαπραγμάτευση – προοπτική, η οποία δεν έχει κλείσει αλλά παραμένει δύσκολη. Μέχρι προχθές, η κυβέρνηση των Σκοπίων διαμήνυε ότι αποδέχθηκε το erga omnes μόνον το όνομα «Μακεδονία του Ιλιντεν», το οποίο βγήκε από τη διαπραγμάτευση με πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς. Το στοιχείο, όμως, που κρατά ανοιχτή τη γραμμή της – συγκρατημένης – αισιοδοξίας είναι πως στις συνομιλίες της Νέας Υόρκης διαφάνηκε ότι η κυβέρνηση των Σκοπίων μπορεί να αποδεχθεί το erga omnes και για άλλη ονομασία, πλην εκείνης του «Ιλιντεν», την οποία θα μπορεί να περάσει στην αντιπολίτευση και στο κοινοβούλιο της χώρας.

Πρόκειται για ένα εγχείρημα υψηλής πολιτικής δυσκολίας για τον Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος ωστόσο αντιμετωπίζει την κλιμακούμενη πίεση τόσο των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και για της Γερμανίας για επίλυση του ονοματολογικού. Εάν οι προσπάθειές του δείξουν διόδους υπέρβασης των εσωτερικών πολιτικών αντιστάσεων στα Σκόπια, τότε είναι πάντοτε ανοιχτή η προοπτική και μιας τρίτης συνάντησης κορυφής με τον Αλέξη Τσίπρα στις αρχές Ιουνίου, πιθανώς στην Αχρίδα.


tvxs.gr