Παρασκευή 24 Μαΐου 2019

Πώς βίωσα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη

Πώς βίωσα τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη


Ακούω μαρσάρισμα τρίκυκλου, βλέπω ένα τρίκυκλο να τρέχει προς Βενιζέλου προς παραλία. Με δύο σάλτα, βρέθηκα πάνω στον Λαμπράκη. Τον σήκωνα μισό μέτρο, με χτυπούν πισώπλατα με σακ βουαγιάζ με τούβλα. Μετά δεν μας πείραξαν, ο σκοπός ήταν ένας και μοναδικός: ο Λαμπράκης...
22 Μαΐου 1963, ημέρα Τετάρτη. Μουντή ημέρα, αποφράς ημέρα, σκότωσαν το καλύτερο τότε παλικάρι της Αριστεράς.
Ξεκίνησε από την Κερασίτσα Αρκαδίας, σπούδασε Ιατρική στην Αθήνα. Αρίστευσε επιστημονικά· ήταν υφηγητής Γυναικολογίας, αθλητής, βαλκανιονίκης, με μεγάλο φιλανθρωπικό έργο και δωρεάν περίθαλψη σε φτωχούς.
Συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ, εξελέγη βουλευτής το 1961. Εντάχθηκε στο παγκόσμιο φιλειρηνικό κίνημα. Ηταν αντιπρόεδρος της Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη, που είχε ξεκινήσει ο λόρδος Bertrand Russell. Περιδιάβαινε Ελλάδα - Ευρώπη για την ειρήνη.
Ευρισκόμενη στο Λονδίνο η Φρειδερίκη (βασίλισσα), μεσολάβησε ο Λαμπράκης να συναντήσει την κ. Αμπατιέλου (Αγγλίδα σύζυγο του Αμπατιέλου φυλακισμένου). Αρνήθηκε. Την επομένη με Αγγλίδες φίλες της την προπηλάκισαν λεκτικά – αυτό το φύλαξε στον Λαμπράκη.
Ο σύνδεσμός μας για τον Αφοπλισμό και την Ειρήνη Θεσσαλονίκης με το διεθνές σήμα κάλεσε τον Λαπράκη για ομιλία στις 22 Μαΐου 1963 στην αίθουσα «Πικαντήλι» επί της Αριστοτέλους.
Πήγαμε με τον Νίκο Μυρσίνη παρέα, είδαμε ότι άλλαξε η αίθουσα (κατόπιν πίεσης της αστυνομίας). Μας παρέπεμπαν στην αίθουσα του ΔΣΚ (σημερινό ΠΑΜΕ) Ερμού και Βενιζέλου γωνία.
Είχε αρκετή σύναξη γνωστών τραμπούκων και ΕΚΟΦιτών (περίπου 100) και άλλοι τόσοι χωροφύλακες. Περιμέναμε τον Λαμπράκη, από κάτω έβριζαν, «Βούλγαροι θα πεθάνετε!», «Η ΕΔΑ στη Βουλγαρία!» κλπ.
Ηρθε ο Λαμπράκης, τρακαρισμένος με ένα καρούμπαλο στο μέτωπο, τον είχαν χτυπήσει. Αρχισε η ομιλία, φιλειρηνική. Από κάτω χειρότερα· πετούσαν τούβλα στα 12-13 μέτρα. Κλείσαμε τα παντζούρια. «Λαμπράκη θα πεθάνεις!» κ.λπ. Εκκλήσεις από τον Λαμπράκη για τη ζωή του και τη ζωή μας.
Επί δύο ώρες περίπου. Στις δέκα παρά ετοιμαζόμασταν για έξοδο. Ο Κομνηνός (διευθυντής Χωροφυλακής) μας κλείνει την πόρτα: «Περιμένετε».
Εξω στο πεζοδρόμιο ο Γιοσμάς με μια ομπρέλα έσπασε το τζάμι του ασθενοφόρου και το ’διωξε (ήταν γερμανοντυμένος και υπουργός ελληνικής δήθεν κυβέρνησης στη Βιέννη όταν έφυγαν οι Γερμανοί).
Απέναντί μας ήταν το κατάφωτο κατάστημα «Μέλισσα» και καμιά δεκαριά ανώτατοι αξιωματικοί Χωροφυλακής με εξέχοντα κατά ένα κεφάλι τον Μήτσου (διοικητής Χωροφυλακής Β. Ελλάδος).
Τελικά άφησε να βγούμε περίπου 30 έξω και ξανάκλεισε. Μπήκαμε 15 περίπου μπροστά, στη μέση ο Λαμπράκης, ο Πάτσας, ο Ρηγόπουλος και ο Σύλλας (Παπαδημητρίου, πρώην γραμματέας πόλης της ΕΔΑ).
Προχωράμε, απέναντι στη Βενιζέλου ήταν η μάζα των τραμπούκων. Το πεζοδρόμιο γωνία Ερμού - Βενιζέλου καθαρό, ακολουθούμε οι πρώτοι το καθαρό πεζοδρόμιο της Βενιζέλου προς Εγνατία. Στα 10 μέτρα ακούω τον Σύλλα να φωνάζει «Από δω παιδιά!» και παίρνει τον Λαμπράκη να τον περάσει απέναντι – στο στόμα του λύκου...
Ακούω μαρσάρισμα τρίκυκλου, βλέπω ένα τρίκυκλο να τρέχει προς Βενιζέλου προς παραλία. Από αριστερά και δεξιά στα παραπέτα δύο δικοί μας, ακούω τη Σοφία, σύζυγο του Τάκη Μακρή να φωνάζει «τον σκότωσαν».
Με δύο σάλτα, βρέθηκα πάνω στον Λαμπράκη, άρχισε να τρέχει αίμα η μύτη του. Τον σήκωνα μισό μέτρο, με χτυπούν πισώπλατα με σακ βουαγιάζ με τούβλα. Αφήνω τον Λαμπράκη, πήγαινε για τη χαριστική βολή ο τραμπούκος. Τον κυνηγάω και εκείνος κρύφτηκε πίσω από τους χωροφύλακες.
Λέω του αξιωματικού «Αυτός με χτύπησε». Είχε πίσω τα χέρια και έκανε βόλτα και ο Λαμπράκης κάτω. Ο Κατσούλης ήταν εκεί. Ανοιξε τον δρόμο για το τρίκυκλο και μετά τον έκλεισε. Είχε το πρόσταγμα για τη δολοφονία (μοίραρχος). Μέχρι και το Πολυτεχνείο έδρασε, τον φύλαξαν για να μη μιλήσει.
Βοήθησα το Κ. Βέρο, τον Σπ. Σακέτα, τον Αθ. Νίκαινα να βάλουμε τον Λαμπράκη στον Σκαραβαίο. Γύρισα, μάζεψα την τσάντα του Λαμπράκη. Μετά δεν μας πείραξαν, ο σκοπός ήταν ένας και μοναδικός: ο Λαμπράκης.
Κατέβαινε και άλλο τρίκυκλο τη Βενιζέλου, ο Σκαραβαίος ήταν νοικιασμένος από τον οδηγό του γ.γ. Βορείου Ελλάδος Χολέβα (υπουργός της χούντας).
Είχαν οργανώσει καλά τη δολοφονία. Ευτυχώς ο Μανώλης Χατζηαποστόλου σκαρφάλωσε στο τρίκυκλο και έπιασε τον Κοτζαμάνη, αλλιώς θα πήγαινε για αυτοκινητικό ατύχημα, όπως μας είπε ο νομάρχης Μανουσόπουλος την επομένη που πήγαμε να διαμαρτυρηθούμε.
Σκαρίφημα από τη δολοφονία όπως την έζησα
Στο ΑΧΕΠΑ που πήγαμε, ο σύντροφος Κώστας Παπακωνσταντίνου, γιατρός, μας πέρασε στον θάλαμο του Λαμπράκη, όπου βρισκόταν διασωληνωμένος. Η ακτινογραφία του κρανίου του Λαμπράκη έδειχνε ότι ήταν σπασμένο ακτινοειδώς.
Την Παρασκευή κατέφθασαν στη Θεσσαλονίκη πολιτικοί, δημοσιογράφοι, υπουργοί κ.ά. για τη δολοφονία. Ηρθε και ο Ηλίας Ηλιού της ΕΔΑ, μας μάζεψε και μας μίλησε, αντιδρούσαμε γιατί δεν έλεγε για Καραμανλή.
Μας μιλάει κοφτά «Δεν τον σκότωσε ο Καραμανλής, η εντολή ήλθε από ψηλά». Καταλάβαμε: η Φρίκη μέσω Νάτσινα - Μήτσου Κατσούλη (ΚΥΠ). Τρέχει ο Μίκης «Μην ακούτε, εσείς θα λέτε ο Καραμανλής», μας είπε όταν φεύγαμε, τον καταλάβαμε, δεν τον ακούσαμε.
Ανάκριση προκαταρκτική από τον Νίκο Αθανασόπουλο, ο οποίος βρήκε την ταυτότητα της «Καρφίτσας» του Κοτζαμάνη. Συνέχισε ο Σαρτζετάκης.
Ευτυχώς οι δημοσιογράφοι Γ. Ρωμαίος, Γ. Βούλτεψης και Μέρτζος έβγαλαν τη δουλειά η αστυνομία έβαζε εμπόδια.
Πήγα κι εγώ στον Σαρτζετάκη, στο ημίφως του γραφείου του· μαύρα γυαλιά σαν πατομπούκαλα· με ρωτάει αν ήμουν παρών. «Ναι», του λέω. «Ανήκεις στην ΕΔΑ;» «Ναι», του λέω. «Φύγε», μου λέει σκαιώς, «και πες στο κόμμα σου να μη μου στέλνει άλλους». Στα γραφεία της ΕΔΑ που πήγα και το είπα, ο Κ. Ακρίδας μου είπε: «Και μ’ εμένα το ίδιο έκανε».
Κάναμε υπόμνημα που λέγαμε ότι ο Δ. Κατσούλης ήταν ο καθοδηγητής της εκτέλεσης Λαμπράκη, το πήγε στον προϊστάμενό του, γι’ αυτό μάλλον ο Π. Δελαπόρτας με κάλεσε σαν μάρτυρα κατηγορίας στη δίκη Λαμπράκη το 1966.
Κατά τις ανακρίσεις ο μοίραρχος Καπελώνης κατέθεσε ότι ο Κατσούλης τού τηλεφώνησε να στείλει τον Κοτζαμάνη, ο Σαρτζετάκης έστειλε τον Καπελώνη κατηγορούμενο και όχι τον Κατσούλη. Εκεί κόπηκε το νήμα για τα ψηλά και τον κάναμε Πρόεδρό μας. Τα χάλια μας...
Το καλοκαίρι του 1966 ήρθε η κλήση για μάρτυρας. Ο διοικητής μου αντι/ρχης Χανιώτης με πέρασε γενεές δεκατέσσερις. Ευτυχώς τον Οκτώβριο κατέβηκε στην Αθήνα κι έτσι μπόρεσα να κατεβώ (ήταν στον στενό πυρήνα της χούντας).
Προτού καταθέσω, περνώ από το σπίτι του Γ. Τσαρουχά να με κατατοπίσει για τη δίκη: «Ο,τι είδες και ό,τι άκουσες, τίποτα παραπάνω».
Φεύγοντας μου φωνάζει: «Λεωνίδα, πες μου πώς έγινε η δολοφονία, γιατί, όταν ήρθα να σας βοηθήσω για τον απεγκλωβισμό σας, με σακάτεψαν. Του εξιστορώ και όταν λέω ότι ο Σύλλας φώναξε «Από δω παιδί!», πετάχτηκε σαν ελατήριο απ’ το γραφείο του. «Το πες στο κόμμα αυτό;» «Οχι», του λέω, «κανείς δεν μας ρώτησε». «Να πας τώρα. Αλλά, άσε, είσαι στρατιώτης, θα το δω εγώ».
Βέβαια δεν τον ξανάδα. Σε 6 μήνες έγινε η χούντα και τον σκότωσαν. Οταν κατέθεσα στο δικαστήριο στις 14 Οκτωβρίου 1966 και είπα για τον Σύλλα, πάγωσε το δικαστήριο. Σηκώθηκε ο Σύλλας (συνήγοροι Πολιτικής Αγωγής) και είπε: «Ναι, γιατί προς εκείνη την κατεύθυνση ήταν το ξενοδοχείο “Κοσμοπολίτ”, όπου θα διέμενε ο Λαμπράκης».
Εξερχόμενος του δικαστηρίου στις 11 μ.μ. με προπηλάκισαν τραμπούκοι - ασφαλίτες με πήρε το παράπονο: «Πού είναι οι Λαμπράκηδες που οργανώσαμε (50% της νεολαίας);». Ολοι οι κατηγορούμενοι πέσαν στα μαλακά και μετά τη χούντα βγήκαν έξω. Ο Π. Δελαπόρτας (εισαγγελέας της δίκης) είπε: «Η απόφαση έριξε φως ως εξαντληθείσα λυχνία».
Η δολοφονία του Λαμπράκη ήταν καταλύτης για να σπάσει η τρομοκρατία και να ανατείλει η δημοκρατία. Αναγκάστηκαν στις 21 Απριλίου του 1967 να επιστρατεύσουν τα τανκς για να την πνίξουν, αλλά πάλι μετά από χρόνια ανέτειλε και πιστεύω ότι δεν θα ξανασβήσει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: