Η αίθουσα μοιάζει εξαιρετικά μικρή για να χωρέσει τους φοιτητές, τους υπαλλήλους, τους καθηγητές του ΕΚΠΑ, τους συλλόγους φοιτητών από άλλα Πανεπιστήμια, τους αμέτρητους πολίτες. «Εχετε πολλούς φίλους, βλέπουμε», θα πει αργότερα η πρόεδρος στην Ηριάννα.
Αν η δικαστική έδρα βρισκόταν λίγο πιο κοντά στην κοινωνία, θα «έβλεπε» τους 30.000 πολίτες και τους αγαπημένους καλλιτέχνες που λίγες μέρες πριν τραγούδησαν «για την Ηριάννα, για το δίκιο», θα «άκουγε» τους 270 επιστήμονες που αμφισβητούν το ελλιπές DNA βάσει του οποίου καταδικάστηκε, θα συνυπολόγιζε τους διεθνούς κύρους διανοούμενους που μόλις προχτές απηύθυναν έκκληση στην ελληνική Δικαιοσύνη, ενώνοντας τις φωνές τους με καθηγητές Πανεπιστημίου, αθλητές, καλλιτέχνες, αλλά και χιλιάδες πολίτες που συνυπέγραψαν ψήφισμα.
Η αστυνομική παρουσία είναι τόσο έντονη, που ο συνήγορος υπεράσπισης της Ηριάννας, Θεόδωρος Μαντάς, διαμαρτύρεται: «Να δικάζουμε με ασπίδες και κράνη δεν το έχω ξαναδεί. Δεν έχω καν οπτική επαφή με τους συνεργάτες μου. Κυρία πρόεδρε, να μη μας επηρεάσει το αίσθημα του φόβου». Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών -τα μέλη του οποίου απεργούν σε ένδειξη πένθους για τον Μιχάλη Ζαφειρόπουλο- έδωσε με ομόφωνη απόφασή του άδεια στους συνηγόρους προκειμένου να παραστούν.
Στην πρώτη σειρά των καθισμάτων η μητέρα, ο πατέρας και ο μικρότερος αδελφός της Ηριάννας, ο σύντροφός της Κωνσταντίνος και η μητέρα του. Ακριβώς από πίσω αμέτρητοι φίλοι της. Η σιωπή στην αίθουσα είναι απόλυτη όταν πίσω από τους κουκουλοφόρους αστυνομικούς εμφανίζεται πρώτα ο Περικλής -ένας συνεσταλμένος, ψηλός άντρας- κι η Ηριάννα, ένα κορίτσι που θα μπορούσε να είναι η συμφοιτήτριά σου, η μικρή σου αδερφή.
Πρώτος καταθέτει ο μάρτυρας του Περικλή, ο αρχαιότερος τακτικός καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ελλάδα, Δημοσθένης Μπούρος, εξειδικευμένος στα σπάνια νοσήματα σαν κι αυτό που αντιμετωπίζει ο νεαρός. Το προσδόκιμο ζωής σε τέτοια νοσήματα είναι τα 13 χρόνια και το κάπνισμα -ακόμα και το παθητικό- μπορεί όχι απλώς να επιφέρει ανήκεστο βλάβη στην υγεία του, αλλά να θέσει σε κίνδυνο κι αυτή την ίδια τη ζωή του.
Ο ίδιος ο Περικλής ρωτήθηκε για τις συνθήκες στη φυλακή («τι να πω στους απελπισμένους αυτούς ανθρώπους; μην καπνίζετε;», αλλά και για το αν τον επιβαρύνουν... οι μυρωδιές από τα απορρυπαντικά στο κυλικείο της φυλακής όπου εργάζεται. «Δεν πουλάμε απορρυπαντικά, μόνο είδη πρώτης ανάγκης για τους κρατούμενους»).
Στη συνέχεια καταθέτουν οι μάρτυρες της Ηριάννας: η Σπυριδούλα Μπέλλα, καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο ΕΚΠΑ, η Αμαλία Μόζερ, πρόεδρος της τριμελούς επιτροπής επίβλεψης του διδακτορικού της, και η φίλη και υποψήφια διδάκτωρ Ολγα Δήμα. Ολες εξηγούν γιατί είναι επιτακτικό η Ηριάννα να επιστρέψει αμέσως στο Πανεπιστήμιο και περιγράφουν την καθημερινότητα και τον χαρακτήρα της. «Είναι επικίνδυνη», ρωτά η έδρα.
«Κάθε άλλο», απαντά η Δήμα. «Είναι αφοσιωμένη στην ακαδημαϊκή της δραστηριότητα, ενώνει την ομάδα της, διαβάζει ατελείωτες ώρες προκειμένου να κάνει το καλύτερο για τους μαθητές της. Πρώτα σκέφτεται τους άλλους και μετά τον εαυτό της, στηρίζει και βοηθάει. Αυτή είναι η Ηριάννα: πολύτιμη για τους μαθητές, τους συναδέλφους της και για μένα την ίδια».
«Επικινδυνότητα»
Η λέξη «επικινδυνότητα» θα ακουστεί πολλές φορές και φαντάζει τουλάχιστον παράταιρη όταν αναφέρεται σ’ αυτό το μικροκαμωμένο κορίτσι. Μοιάζει πολύ μικρή κι απολύτως εύθραυστη, με το γαλάζιο της πουκάμισο και μια γκρίζα ζακέτα, παίζοντας συνεχώς στα χέρια της ένα μπουκάλι νερό.
Κι ενώ ο Περικλής είναι συνεχώς στραμμένος προς την έδρα, η Ηριάννα συχνά στρέφει το ωραίο, καθαρό πρόσωπό της και τα δυο τεράστια μάτια της στην αίθουσα προς την οικογένειά της και τον σύντροφό της που όρθιος την παρακολουθεί συνεχώς. Κι ίσως γι’ αυτό να είναι τόσο έντονη η αντίθεση ανάμεσα στην εικόνα και τη φωνή της όταν σηκώνεται για να απευθυνθεί στους δικαστές: μια φωνή σταθερή και στιβαρή, που διεκδικεί το δίκιο της.
Απόλυτα σίγουρη, συγκροτημένη, με λέξεις προσεκτικά διαλεγμένες, η Ηριάννα ξεκινά: «Βρίσκομαι στη φυλακή από την 1η Ιούνη, βρίσκομαι εδώ γνωρίζοντας τι έχω κάνει και τι δεν έχω κάνει. Τιμωρούμαι για πράγματα που δεν έχω κάνει και χάνω όλα όσα έχω καταφέρει. Ξυπνάω κάθε πρωί με το βάρος της αθωότητάς μου και αυτό επισφραγίζει η γνώση μου πως ό,τι έχω χτίσει καταστρέφεται».
«Πήγαινα με πολύ καλή πίστη στο πρώτο δικαστήριο γιατί πίστευα πραγματικά ότι θα εισακουστεί ο επιστήμονας για το DNA. Τελικά αγνοήθηκε. Σήμερα 270 επιστήμονες αμφισβητούν το δείγμα DNA και τους αγνοούν κι αυτούς». Η Ηριάννα μιλάει για το όνειρο της ζωής της, το Πανεπιστήμιο: «Δούλεψα πάρα πολύ σκληρά», λέει. «Ξαφνικά απ’ το πουθενά είμαι επικίνδυνη και καταστρέφονται όλα όσα έχω χτίσει. Οσο εγώ απλά χάνω πράγματα, οι συνάδελφοί μου προχωράνε. Στην επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά δεν θα μπορώ να εργάζομαι στο Πανεπιστήμιο. Κι ενώ είμαι σίγουρη ότι στο Εφετείο θα αθωωθώ, αφού δεν υπάρχουν στοιχεία ενοχής μου, θα έχω χάσει ό,τι έχτιζα».
«Δεν έχετε σχέση με τέτοιους χώρους;», ρωτά η πρόεδρος. «Με ποιους χώρους; Δεν έχω σχέση με όπλα, δεν τα έχω δει στη ζωή μου (...) δεν έχω ούτε σκοπεύω να αποκτήσω (...) σας είπα. Κρίθηκα ένοχη για μια φιλική επίσκεψη όπου δεν ήμουν καν εκεί».
Πρόεδρος: Πάντως έχετε πολλούς φίλους απ’ ό,τι βλέπω.
Μαντάς: Είναι το μισό Καποδιστριακό εδώ...
Πρόεδρος: Καποδιστριακό είναι όλοι αυτοί;
Εισαγγελέας: Θα χαθεί το διδακτορικό σας αν καθίσετε μέσα μέχρι το Εφετείο;
Ηριάννα: Το διδακτορικό μου είναι ένα προσόν για να συνεχίσω να εργάζομαι πάνω στο αντικείμενό μου...
Το δικαστήριο περιμένει μέσα σε απόλυτη σιωπή την πρόταση του εισαγγελέα Γεράκη. Λίγο νωρίτερα, ο ίδιος είχε προτείνει την απόρριψη της αίτησης του Περικλή: «Βεβαίως αυτοί οι δύο νέοι αντιμετωπίζουν το φάσμα της θλίψεως αφού πρέπει να εκτίσουν την ποινή που τους επεβλήθη. Ανεξαρτήτως αυτού, όμως, υπάρχει η εμπλοκή τους που εμφανίζει αντικοινωνική συμπεριφορά, γεγονός που δεν μπορεί να αναιρεθεί».
Ετσι, λοιπόν, αβάσιμο το αίτημα, απορριππική η πρόταση. Ακριβώς το ίδιο θα πει και για την Ηριάννα: «Υπέρμετρη και ανεπανόρθωτη βλάβη δεν απεδείχθη». Αλλωστε, κατά τον κ. εισαγγελέα, η διδακτορική διατριβή μπορεί... να αντιμετωπιστεί «με μια παράταση στο μέλλον».
«Κάνω έκκληση στο δικαστήριό σας με γενναιότητα ψυχής να δεχθεί την αίτησή μας και να αναστείλει, ανοίγοντας με την απόφασή του στην Ηριάννα όχι μια πόρτα στην κοινωνία αλλά μια πόρτα στη ζωή». Με αυτή τη φράση ολοκλήρωσε την αγόρευσή του ο Θεόδωρος Μαντάς, ο οποίος ξεκίνησε λέγοντας ότι «η υπόθεση της Ηριάννας κατέστη αφορμή για να κλονιστεί για πρώτη φορά η βαθύτατη πίστη μου στο κράτος δικαίου και στο σύστημα απονομής της ποινικής Δικαιοσύνης».
Ο κ. Μαντάς αμφισβητεί ευθέως τον εισαγγελέα της έδρας: «Αίρεται το τεκμήριο της αθωότητας; Είναι η πρώτη φορά που θα δούμε πρωτόδικες αποφάσεις να ανατρέπονται; Το τεκμήριο αθωότητας δεν είναι ένα εύπλαστο υλικό, ούτε διαμορφώνεται και διαπλάθεται κάθε φορά σε μια δικονομική διαδρομή. Αίρεται μόνο με την έκδοση τελεσίδικης απόφασης».
Κλίμα... Κάφκα
Ο κ. Μαντάς αναφέρεται διεξοδικά στην πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση που απηχεί κλίμα Κάφκα: στο δείγμα του DNA που ήταν ελλιπές και περιορισμένο, ενώ δεν ελέγχθηκε δεύτερη φορά (ακόμα και σε διενέργεια ελέγχου αλκοτέστ λαμβάνεται και δεύτερο δείγμα, είπε), στους 7 μόλις από τους 15 αναγκαίους γενετικούς τύπους, που κι αυτοί βρέθηκαν με μερική μόνο συμβατότητα, στο γεγονός ότι το δικαστήριο συσχέτισε την Ηριάννα με 18 μέλη των Πυρήνων εκ των οποίων οι 9 έχουν αμετάκλητα αθωωθεί - κι η Ηριάννα δεν έχει σχέση με κανένα.
Επειτα από μια διακοπή που κράτησε λίγα λεπτά, οι δικαστές επιστρέφουν στην αίθουσα. Ολοι αυτοί οι οι νέοι άνθρωποι που μήνες τώρα έχουν γεμίσει τους τοίχους με στένσιλ, τους δρόμους με πανό, που γράφουν, ποστάρουν, τραγουδάνε «για την Ηριάννα, για το δίκιο», περιμένουν όρθιοι και χωρίς ανάσα, λες, την απόφαση του δικαστηρίου. «Απορρίπτεται», ακούγεται από την πρόεδρο και η αίθουσα φλέγεται.
«Θα μπορούσες να είσαι εσύ», έλεγε τόσους μήνες το σύνθημα που φώναζαν. Τώρα, μαζί με την Ηριάννα και τον Περικλή, κάθε ένα από αυτά τα θυμωμένα αγόρια και κορίτσια νιώθουν σαν να επιστρέφουν οι ίδιες και οι ίδιοι στο κελί.
Κωστής Παπαϊωάννου, τ. πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Βαθύς, δομικός και επιλεκτικός αυταρχισμός
Δεν έχω σχολιάσει δημοσίως την υπόθεση της Ηριάννας. Αποφεύγω σχολιασμούς δικαστικών αποφάσεων και θεωρώ ότι πρωτίστως η ίδια η Δικαιοσύνη οφείλει να αποκαθιστά την εμπιστοσύνη στο κράτος δικαίου.
Γιατί εν προκειμένω η εμπιστοσύνη έχει τρωθεί. Κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την καφκική εμπλοκή του πολίτη με έναν μηχανισμό που κάποτε δεν αισθάνεται καν υποχρεωμένος να αιτιολογεί πειστικά αποφάσεις και να παρουσιάζει ισχυρά τεκμήρια. Σχετίζεται κυρίως με μια κάποια δικαστική εμμονικότητα που ενισχύει την πεποίθηση ότι διωκτικές και δικαστικές αρχές δρουν στεγανές και πεισμωμένες.
Οτι στους κόλπους της ελληνικής Δικαιοσύνης ενδημεί ένας βαθύς, δομικός αυταρχισμός επιλεκτικά εκδηλούμενος. Συνήθως εξαντλείται η αυστηρότητα στα πινάκια των «ανωνύμων» με τη φετιχοποίηση των ποινών. Τώρα συμβαίνει και σε μια υπόθεση που τείνει να λάβει εμβληματικά χαρακτηριστικά.
Η επίμονη απόρριψη της δικονομικής δυνατότητας αναστολής το μαρτυρά. Η αντιμετώπιση του αυταρχισμού δεν είναι μόνο θέμα προσώπων, αλλαγής φρουράς και επετηρίδας, δεν επιτυγχάνεται με τη δημιουργία αντι-μηχανισμών στον χώρο της Δικαιοσύνης. Γιατί αν κάτι επίσης αποδεικνύει η υπόθεση της Ηριάννας, είναι πως «όταν στον βάλτο τσακώνονται τα βουβάλια την πληρώνουν τα βατράχια».
Φοίβος Δεληβοριάς, τραγουδοποιός
...και η κοινωνία συνεχίζει ώς τον Μάρτιο ασφαλής
Η Δικαιοσύνη «προστατεύει» την κοινωνία από την Ηριάννα, τη στιγμή που η κοινωνία θέλησε να προστατέψει την Ηριάννα από την αδικία με έναν τρόπο που δεν συμβαίνει συχνά. Πολύ λυπάμαι, πολύ θέλω να στείλω κουράγιο ώς το Εφετείο. Εχω υπάρξει 28 ετών και ξέρω τι μπορεί να σημάνει μια αναβολή στη φόρα της ζωής εκείνη τη στιγμή ακριβώς. Πόσo μάλλον όταν ευθύνεται γι’ αυτήν ένα καφκικό αίσθημα δικαίου. Κουράγιο, θα παραμείνουμε στο πλευρό σου.
Θ. Μαντάς, συνήγορος της Ηριάννας
Τραύμα στο κράτος δικαίου
«Το τραύμα στο κράτος δικαίου σήμερα δεν επουλώθηκε. Η Ηριάννα παραμένει στη φυλακή. Θα συνεχίσουμε με την ίδια πίστη την προσπάθεια για να αποδοθεί η Ηριάννα στην κοινωνία και το Πανεπιστήμιο ελεύθερη και απαλλαγμένη από κάθε κατηγορία» ήταν η πρώτη δήλωση του ποινικολόγου Θεόδωρου Μαντά, συνήγορου της Ηριάννας.
Αμεση αντίδραση από ΚΚΕ, Κοντoνή, ΣΥΡΙΖΑ και ΛΑ.Ε.
Αμεσα αντανακλαστικά έδειξε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Σταύρος Κοντονής, μετά τη δεύτερη απόρριψη της αίτησης αναστολής της ποινής της Ηριάννας Β.Λ. και του Περικλή Μ.
«Δεν χρειάζεται να επαναλάβω όσα είχα δηλώσει κατά την έκδοση της πρώτης απόφασης περί της αναστολής εκτέλεσης της ποινής των δύο πρωτοδίκως καταδικασθέντων. Οσα είχα αναφέρει ισχύουν. Το δικαστήριο που εξέδωσε τη σημερινή απόφαση φέρει και το βάρος της ευθύνης της κρίσης του. Καλώ σε αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία τους πάντες αυτές τις ώρες» δήλωσε ο κ. Κοντονής.
Ανακοινώσεις από τα κόμματα
■ Μόλις λίγα λεπτά μετά την απορριπτική απόφαση για την Ηριάννα και τον Περικλή αλληλέγγυοι κάλεσαν σε συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος με σύνθημα «Κανένας μόνος του στα χέρια του κράτους».
efsyn
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου