Στα χαρακώματα για το εφάπαξ

Σε θέση "μάχης" για το εφάπαξ είναι οι στρατιωτικοί και οι απασχολούμενοι στα Σώματα Ασφαλείας, με τον χρόνο αναμονής για την έκδοση του βοηθήματος να φτάνει ακόμα και τους έξι μήνες.

Το εφάπαξ των στρατιωτικών, κατά μέσο όρο κυμαίνεται στα... 65.000 ευρώ, ανάλογα με τον βαθμό και τα έτη υπηρεσίας
Σε θέση "μάχης" για το εφάπαξ είναι οι στρατιωτικοί και οι απασχολούμενοι στα Σώματα Ασφαλείας, με τον χρόνο αναμονής για την έκδοση του βοηθήματος να φτάνει ακόμα και τους έξι μήνες. Την ίδια στιγμή στο "κόκκινο" βρίσκεται το Μετοχικό Ταμείο Στρατού, με τους ασφαλισμένους να εκφράζουν φόβους και για νέο... ψαλίδι στις παροχές (η αρχή έχει ήδη γίνει στα μερίσματα).
Οσον αφορά στο εφάπαξ στο στρατό, είναι σε άμεση συνάρτηση με τον βαθμό και τα έτη υπηρεσίας. Ειδικότερα κυμαίνεται από 45.000 - 140.000 ευρώ και κατά μέσο όρο προσεγγίζει τα 65.000 ευρώ. Ο μέσος χρόνος αναμονής για την έκδοση του βοηθήματος είναι τέσσερις με πέντε μήνες, με το εφάπαξ να καταβάλλεται ταχύτερα στο Ναυτικό και με μεγαλύτερη καθυστέρηση στον Στρατό (όπου υπάρχουν και πιο πολλά στελέχη).
Για την καταβολή του εφάπαξ έχουν συσταθεί Ειδικοί Λογαριασμοί Αλληλοβοήθειας για τον Στρατό, το Ναυτικό και την Αεροπορία. Σε γενικές γραμμές οι όροι είναι κοινοί, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως υπό προϋποθέσεις χορηγείται προκαταβολή του εφάπαξ για την αγορά ή την επισκευή κατοικίας.
Οι απασχολούμενοι στα Σώματα Ασφαλείας παίρνουν εφάπαξ από το ΤΕΑΠΑΣΑ, με τον χρόνο αναμονής για την έκδοση της πολυπόθητης απόφασης να φτάνει ακόμα και τους έξι μήνες. Το καταβαλλόμενο βοήθημα κατά μέσο όρο είναι 35.000 ευρώ για όσους προέρχονται από το σώμα της πρώην Αστυνομίας Πόλεων και τους πυροσβέστες και διαμορφώνεται στα 52.000 ευρώ για τους αστυφύλακες που προέρχονται από το σώμα της πρώην Χωροφυλακής.
Το "Εθνος- Συντάξεις" παρουσιάζει σήμερα τις προϋποθέσεις για το εφάπαξ στον Στρατό και στα Σώματα Ασφαλείας.
Πώς δίνεται το βοήθημα
Τρεις "ειδικοί λογαριασμοί" χορηγούν το εφάπαξ στον Στρατό, στην Αεροπορία και στο Ναυτικό. Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:
1 Ειδικός Λογαριασμός Αλληλοβοήθειας Στρατού (Μετοχικό Ταμείο Στρατού). Το εφάπαξ βοήθημα δίνεται στους εξερχόμενους από το στράτευμα ή σε όσους συμπληρώνουν 35ετή μετοχική σχέση.
Αναγκαία προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση 10ετούς συμμετοχής στο ταμείο, ενώ σε περίπτωση θανάτου το βοήθημα δίνεται στις οικογένειές τους.
Σημειώνεται πως το εφάπαξ βοήθημα ισούται με το άθροισμα του βασικού μισθού, του επιδόματος χρόνου υπηρεσίας, του επιδόματος εξομάλυνσης μισθολογικών διαφορών (το μέγιστο ποσό που έλαβε ως εν ενεργεία ο μέτοχος), του επιδόματος ειδικής απασχόλησης, και ποσού 176 ευρώ για στρατιωτικούς μέχρι και τον διοικητικό βαθμό του Συνταγματάρχη και του επιδόματος θέσης υψηλής ευθύνης για στρατιωτικούς από τον διοικητικό βαθμό του Ταξίαρχου και άνω που έλαβε ο μέτοχος την ημέρα εξόδου του πολλαπλασιαζόμενου επί τον αριθμό των ετών συμμετοχής του στο ταμείο.
Μεταξύ άλλων προβλέπεται πως:
Για χρόνο μικρότερο του έτους υπολογίζεται ανάλογο ποσοστό.
Χρόνος μεγαλύτερος ή ίσος του δεκαπενθημέρου λογίζεται ως πλήρης μήνας, μικρότερος δε του δεκαπενθημέρου δεν υπολογίζεται.
Ως χρόνος έναρξης μετοχικής σχέσης λογίζεται η πρώτη μέρα εισόδου στο στράτευμα.
Ως χρόνος λήξης μετοχικής σχέσης λογίζεται η τελευταία ημέρα του μήνα που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η διοικητική πράξη της αποστρατείας.
Πρέπει να επισημανθεί πως οι μέτοχοι που δεν έχουν συμπληρώσει 10 χρόνια συμμετοχής στο ταμείο δεν δικαιούνται εφάπαξ βοήθημα. Στην περίπτωση αυτή όμως δικαιούνται να πάρουν πίσω άτοκα τις κρατήσεις που κατέβαλαν, ως πάγια δικαιώματα.
Ωστόσο οι παραιτούμενοι, οι τιθέμενοι σε απόταξη και οι οριστικώς εξερχόμενοι του στρατεύματος συνεπεία καταδίκης -μετά ή άνευ εκπτώσεως του βαθμού τους- δικαιούνται εφάπαξ μόνο εφόσον δικαιωθούν σύνταξη από το Δημόσιο. Οσοι δεν δικαιούνται σύνταξη λαμβάνουν ατόκως τις πράγματι καταβληθείσες εισφορές.
2 Ειδικός Λογαριασμός Αλληλοβοήθειας (Μετοχικό Ταμείο Αεροπορίας). Δικαιούχοι του εφάπαξ βοηθήματος είναι οι μέτοχοι του ταμείου που απομακρύνονται από τις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας ύστερα από συμπλήρωση 10ετούς τουλάχιστον συμμετοχής στο ταμείο και εφόσον θεμελιώνουν δικαίωμα για λήψη στρατιωτικής σύνταξης από το Δημόσιο (σε περίπτωση θανάτου, οι οικογένειες).
Εάν ο μέτοχος δεν έχει συμπληρώσει 10 χρόνια μετοχικής σχέσης, τότε παίρνει πίσω τις κρατήσεις που έχει καταβάλει.
Το ποσό του βοηθήματος είναι ανάλογο με τα χρόνια της μετοχικής σχέσης του δικαιούχου και τις αποδοχές, δηλαδή τον βασικό μισθό, το χρονοεπίδομα, το επίδομα ειδικής απασχόλησης, το επίδομα εξομάλυνσης διαφορών μισθολογίου, το ποσό των 176 ευρώ έως τον βαθμό του Σμηνάρχου ή το επίδομα υψηλής ευθύνης από τον βαθμό του Ταξιάρχου και άνω, που λαμβάνουν την ημέρα εξόδου τους από τις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας.
3 Ειδικός Λογαριασμός Αλληλοβοήθειας Ναυτικού (Μετοχικό Ταμείο Ναυτικού). Εφάπαξ βοήθημα δικαιούνται όσοι έχουν δεκαετή τουλάχιστον συμμετοχή στον Ειδικό Λογαριασμό Αλληλοβοήθειας, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που η διακοπή της μετοχικής σχέσης οφείλεται σε σωματική ανικανότητα ή θάνατο, για τις οποίες παρέχεται βοήθημα και χωρίς την προϋπόθεση δεκαετούς συμμετοχής.
Σημειώνεται πως:
Οσοι έχουν μικρότερο χρόνο συμμετοχής δικαιούνται να λάβουν πίσω άτοκα τις πάγιες εισφορές που πράγματι κατέβαλαν.
Οσοι μέτοχοι παραιτούνται, τίθενται σε απόταξη και όσοι εξέρχονται οριστικώς από το Στράτευμα συνεπεία καταδίκης, με ή χωρίς έκπτωση από τον βαθμό, δικαιούνται βοήθημα, εφόσον αποκτήσουν δικαίωμα για σύνταξη από το Δημόσιο.
Οσοι δεν δικαιούνται σύνταξη, λαμβάνουν πίσω άτοκα από τον Ειδικό Λογαριασμό Αλληλοβοήθειας τις πάγιες εισφορές που κατέβαλαν πράγματι.
Προκαταβολή
Τη δυνατότητα να πάρουν προκαταβολή του εφάπαξ έχουν όσοι στρατιωτικοί θέλουν να αποκτήσουν σπίτι ή να βελτιώσουν την κατοικία που ήδη έχουν.
Σημειώνεται πως οι χορηγούμενες προκαταβολές έναντι εφάπαξ βοηθήματος ανέρχονται, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 2 του Ν. 2913/2001, σε ποσοστό 60% επί του δικαιουμένου βοηθήματος κατά την ημέρα υποβολής της αίτησης από τους ενδιαφερομένους.
Αναγκαία προϋπόθεση είναι να έχουν συμπληρώσει 20 τουλάχιστον έτη συμμετοχής στον Ειδικό Λογαριασμό.
Σε αδιέξοδο το Μετοχικό Ταμείο Στρατού
Στο... κόκκινο βρίσκεται το Μετοχικό Ταμείο Στρατού. Ενδεικτικό του αδιεξόδου είναι πως φέτος επιβλήθηκε ψαλίδι 25% στα μερίσματα και ταυτόχρονη αύξηση εισφορών, σε μια προσπάθεια να δοθεί οικονομική ανάσα και να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Το Ταμείο έχει λυγίσει υπό το βάρος μιας "βιομηχανίας παραγωγής πλασματικών βαθμών" που εντοπίζεται χρονικά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, τις αστοχίες στη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας και τη μαζική αποστρατεία των τελευταίων ετών, λόγω των αλλαγών στο ασφαλιστικό σύστημα.
Το ετήσιο έλλειμμα του ΜΤΣ αγγίζει τα 50 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα να εκφράζονται φόβοι για νέες περικοπές σε μια σειρά παροχών.
"Το Ταμείο δυστυχώς έχει καταρρεύσει", σημειώνει χαρακτηριστικά στην αναλογιστική του μελέτη για το ΜΤΣ ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλαος Φράγκος στα τέλη του 2010. Oπως έχει γράψει το "Εθνος", οι μισθολογικές προαγωγές που δόθηκαν στους εν ενεργεία μετόχους αλλά και στους συνταξιούχους με δύο νόμους του 2000 και του 2002 εκτόξευσαν τον αριθμό των υψηλόβαθμων που εισπράττουν μεγάλα μερίσματα.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως πριν από το 2000 ο αριθμός των συνταξιούχων που έπαιρναν μέρισμα αρχηγού ΓΕΣ και Αστυνομίας ήταν 763 άτομα, ενώ στα τέλη του 2010 είχαν φτάσει αισίως τους 2.760. Την ίδια περίοδο υπήρχαν 9.050 αντιστράτηγοι και 7.100 υποστράτηγοι. Ολα αυτά, όπως είναι φυσικό, είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική επιβάρυνση του Ταμείου.
Αν και τα προβλήματα ρευστότητας είχαν αρχίσει να γίνονται ορατά εδώ και πολλές δεκαετίες, τα διοικητικά συμβούλια εισηγούνταν αυξήσεις στο μέρισμα πέραν του πληθωρισμού και της εισοδηματικής πολιτικής, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί τεράστιο αναλογιστικό έλλειμμα. Την περίοδο 1990-2009 δόθηκαν στο μέρισμα αυξήσεις χωρίς να υπάρχουν τα ανάλογα έσοδα. Ενδεικτικά αναφέρεται πως η αναλογιστική μελέτη του κ. Φράγκου αποτυπώνει αύξηση 96,23% της αξίας του μεριδίου τη περίοδο 1998-2006.
Την ίδια στιγμή η σχέση μετόχων-μερισματούχων (εργαζομένων προς συνταξιούχους) είναι ιδιαιτέρως προβληματική, καθώς αγγίζει το 1,40:1 με τάση περαιτέρω επιδείνωσης. Ουσιαστικά το Ταμείο απειλείται με αργό θάνατο, καθώς η αποδεκτή σχέση που συνάδει με διεθνείς πρακτικές είναι 3:1.
Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσει κανείς και τη μη σωστή διαχείριση της ακίνητης περιουσίας, με αποτέλεσμα να χάνονται σημαντικά έσοδα που θα βοηθούσαν το Ταμείο να ανταποκριθεί στις αυξημένες υποχρεώσεις του. Αντίθετα, η εύκολη λύση της εκποίησης μεγάλου αριθμού ακινήτων υποθήκευσε ουσιαστικά το μέλλον του φορέα.
Σημειώνεται, επίσης, πως το ΜΤΣ χορηγεί σήμερα μέρισμα σε σχεδόν 42.000 απόστρατους, 15.000 χήρες και 3.800 ορφανά, από τα οποία στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι ανύπαντρες κόρες που λαμβάνουν μέρισμα διά βίου, εφόσον δεν παντρεύονται.

Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - Γ. ΦΩΣΚΟΛΟΣ
ethnos.gr