Τα του Καίσαρος

Η ιδέα του Σταύρου Ψυχάρη και το πρώτο ένθετο για βιβλία   

Πριν από είκοσι χρόνια δημιουργήθηκε το πρώτο ένθετο για τα βιβλία στον ελληνικό Τύπο. Τα «βιβλία», στο Βήμα της Κυριακής, άνοιγαν 16 σελίδες σε συγγραφείς και κείμενα. Ελπίζουμε ότι μαζί με την εφημερίδα το ένθετο θα γιορτάσει στο μέλλον και άλλες στρογγυλές επετείους. Η ιδέα ήταν του Σταύρου Ψυχάρη (τα του Καίσαρος...) και υλοποιήθηκε από τον υπογράφοντα σε ελάχιστο χρόνο, μέσα σε ένα κλίμα σκεπτικισμού ότι τα δημοσιογραφικά ένθετα για το βιβλίο δεν έχουν τύχη στην Ελλάδα...

Το ένθετο «βιβλία» πρωτοκυκλοφόρησε λοιπόν στις 16 Μαρτίου 1997 εγκαινιάζοντας νομίζω μια νέα εποχή στην υποδοχή του βιβλίου. H έκδοση των «βιβλίων» και η καθιέρωσή του τόσο στο.. αναγνωστικό κοινό όσο και στην εκδοτική αγορά επιτάχυναν τις διαδικασίες για την έκδοση και άλλων ενθέτων. Δημιούργησαν επίσης νέου τύπου φαινόμενα, όπως η εκδοτική διαφημιστική αγορά. Σήμερα υπάρχουν αναρίθμητες ηλεκτρονικές εκδόσεις για βιβλία. Aλλά, όπως έχουν δείξει διεθνείς έρευνες, η αναγνωρισιμότητα ενός βιβλίου και η επιδραστικότητα ενός κειμένου για αυτό συνδέονται κυρίως με το χαρτί. (Ακόμη.) 
Τα «βιβλία» εμφανίστηκαν σε έναν παρθένο χώρο. Ως τότε ξέραμε τις στήλες ή τη σελίδα βιβλίου των εφημερίδων με πιο επιτυχημένα παραδείγματα, αν και διαφορετικής φιλοσοφίας, τις στήλες της Καθημερινής του Αλέξανδρου Κοτζιά και των Νέων του Κώστα Σταματίου. Πρότυπο για τα «βιβλία», που δεν είναι λογοτεχνικό ή φιλολογικό ένθετο αλλά δημοσιογραφικό ένθετο για τα βιβλία, ήταν το, κατά τη γνώμη μου, πιο επιτυχημένο ένθετο διεθνώς, το The New York Times Book Review, ένα κυριακάτικο ένθετο που συνδυάζει την κριτική με την παρουσίαση αλλά και τη σχολιαστική αρθρογραφία.
Το αγγλικό The Times Literary Supplement μού δίδαξε τη χρήση της εικόνας, όχι ως απλής διακόσμησης αλλά ως ενισχυτικού του «κομματιού»,  ενώ από την πρωτοπόρο σελίδων βιβλίου στον ευρωπαϊκό χώρο, τη Ζακλίν Πιατιέ (1921- 2001), την ιδρύτρια του πιο εμβληματικού ενθέτου για βιβλία του γαλλόφωνου Τύπου, του Monde des Livres (1967), υιοθέτησα την αρχή ότι η κριτική μας θα είναι πάντοτε από την πλευρά της υποδοχής και όχι από την πλευρά της άρνησης... Κοντολογίς, τα βιβλία που παρουσιάζουμε αξίζει να διαβαστούν, ακόμη και αν υπάρχουν επιφυλάξεις.

Νίκος Μπακουνάκης (εφημερίδα Το Βήμα)

zoornalistas