Εμείς, οι κακοί θεατές

Όσο πλησιάζει ο καιρός για να ανέβει το έργο μου «Κάτω Παρθενώνας», με θέμα τη σύγκρουση ενός νεοάστεγου μ’ έναν νεόπτωχο, τόσο πληθαίνουν οι έρευνες, τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ και τα δημοσιεύματα για τους ανθρώπους που ζουν στον δρόμο.

Πόσο ξεκούραστο και ανώδυνο είναι να παρακολουθείς στην τηλεόραση ρεπορτάζ για... τους άστεγους; Πόσο γραφικό γίνεται στη συνείδησή μας το θέαμά τους στην Κλαυθμώνος, στην Πειραιώς ή στα παγκάκια του λιμανιού; Τι βλέπουμε εμείς σε εκείνους, τι τους δίνουμε εκτός από συσσίτια και ξενώνες, πόσο εκείνοι προσπαθούν να μας πουν κάτι που δεν ακούμε;

Δυο δημοσιεύματα μ’ έκαναν να ξανασκεφτώ πόσο κακοί θεατές είμαστε…

Το πρώτο: Ο 50χρονος Χρήστος είναι ενταγμένος στο δίκτυο πωλητών του περιοδικού δρόμου «Σχεδία», από το οποίο κερδίζει τα προς το ζην. «Άρχισε σιγά - σιγά η ζωή μου να αποκτάει νόημα, να πηγαίνω στη δουλειά, να έχω ωράριο, να παίρνω κάποια χρήματα για να καλύπτω τις ανάγκες μου. Και το σημαντικό είναι ότι παίρνω χαρά και από την επικοινωνία μου με τον κόσμο» είπε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο.

Τα βιώματά του και τα διδάγματα που του άφησε η ζωή θέλησε να τα μεταφέρει και στους συμπολίτες του, κάνοντας ξεναγήσεις σε μερικές από τις πιο αγαπημένες, αλλά και πιο δύσκολες διαδρομές που έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια στο κέντρο της Αθήνας.

Η ιδέα ανήκει στο περιοδικό «Σχεδία». Παίρνοντας ως αφορμή αντίστοιχες δράσεις που γίνονται σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, οι συνεργάτες του περιοδικού αποφάσισαν να υλοποιήσουν ένα πρόγραμμα περιηγήσεων στο κέντρο της Αθήνας με οδηγούς νυν και πρώην άστεγους και τίτλο «Αόρατες Διαδρομές».

Το δεύτερο: Μ’ αφορμή το μυθιστόρημα «Ανέστιος» της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη (εκδόσεις Άγρα, 2014), ο κριτικός Κώστας Χατζηαντωνίου αναφέρεται στην «Αυγή» σε μια ακόμα χαρακτηριστική περίπτωση αστέγου:

Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο ανέστιος Ηλίας Κ., είναι ένας ηλεκτρολόγος μηχανικός που αιφνιδίως καταστρέφεται. Έντιμος πανεπιστημιακός και συνεταίρος σε μιαν ανθηρή τεχνική εταιρεία, ξαφνικά νιώθει να χάνει κάθε διάθεση για εκείνους τους μικρούς αλλά συνεχείς συμβιβασμούς που κάνουν εφικτή μια συνηθισμένη ζωή. Επιλέγοντας αντί της άμεσης αυτοκτονίας μια βραδεία αυτοεξόντωση, μοιράζει όλα τα περιουσιακά του στοιχεία και αναχωρεί φυγάς θεόθεν και αλήτης σ’ ένα ταξίδι εξερεύνησης του εαυτού του.

Ο Ηλίας Κ. είναι αλήθεια πως δεν είναι ένας συνηθισμένος άστεγος. Όχι μόνο επειδή επί έξι χρόνια καταγράφει με υποδειγματική συνέπεια σε τετράδια την περιπλάνησή του σε έναν κόσμο ανεστιότητας. Είναι υπέρμαχος της ιστορικότητας της συνείδησης και ξέρει πώς είναι να ζει κανείς σε ένα ατέρμον παρόν. Ζει στο ελάχιστο εδώ και τώρα όχι επειδή το είχε σκοπό, αλλά από μια απόλυτη επιθυμία ελευθερίας. Ούτε από συνήθεια ούτε από ανάγκη. Για να δώσει δρόμο στα πάντα, κάνει τον δρόμο σπίτι του.

Πρόκειται για την απόλυτη αποδέσμευση, να χαθείς απ’ όλα και να ζεις χωρίς κανένα κέντρο, χωρίς μια τρύπα να συμμαζέψεις το βλέμμα και τις δυνάμεις σου. «Μόνο τις σκέψεις μου, εν τέλει, δεν λέω να αποχωριστώ» διαπιστώνει. Ο πόθος για διάλογο που τον κατέτρωγε, γίνεται πυρετικός μονόλογος. Τη μέρα βέβαια είναι εύκολο να αποδέχεται την παγωνιά. Τις νύχτες όμως, για να αντέξει, πρέπει να ονειρεύεται πως είναι αγρίμι. Και έτσι ζει.

Ο Χρήστος κι ο Ηλίας μας μίλησαν. Τους ακούμε;

τοποντίκι