Η απόφαση της Χάγης … ψύχραιμα

Διαχειρίσιμη για την Ελλάδα απόφαση η οποία αφενός δεν προκαταλαμβάνει τις διαπραγματεύσεις στον ΟΗΕ για την ονομασία των Σκοπίων αφετέρου δεν πιέζει την Αθήνα να αναιρέσει την πάγια στάση της σχετικά με την... ένταξη της ΠΓΔΜ σε διεθνείς οργανισμούς εξέδωσε χθες το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, μετά από τρία χρόνια αναμονής.

Το Δικαστήριο, αποφαινόμενο για την προσφυγή των Σκοπίων κατά της χώρας μας, η οποία είχε δύο σκέλη, έκανε δεκτό, με ψήφους 15 υπέρ και 1 κατά, το ένα αίτημά τους, διαπιστώνοντας ότι η Ελλάδα κατά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008 όντως παραβίασε τις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, προβάλλοντας αντίρρηση στην ένταξη της ΠΓΔΜ στη Συμμαχία. Απέρριψε όμως το δεύτερο αίτημα των Σκοπίων και δεν απαγόρευσε στη χώρα μας να εγείρει εκ νέου αντιρρήσεις στο μέλλον για την ένταξη του γειτονικού κράτους στο ΝΑΤΟ ή σε άλλον οργανισμό. «Το Δικαστήριο δεν κρίνει σκόπιμο να ζητήσει από την Ελλάδα να απέχει απ’ οποιαδήποτε έκφραση αντίρρησης στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ στο μέλλον», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση.

Η Αθήνα είναι ικανοποιημένη από την έκβαση της υπόθεσης καθώς η απόφαση δεν εισέρχεται στη ουσία της διαφοράς, στο θέμα της ονομασίας, και έτσι δεν παρεμβαίνει στις συνομιλίες που διεξάγονται στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Το ελληνικό ΥΠΕΞ σε ανακοίνωσή του επισημαίνει επιπλέον ότι η απόφαση του Δικαστηρίου θα ασκήσει πίεση στα Σκόπια για να επιδείξουν μεγαλύτερη βούληση στις διαπραγματεύσεις για επίλυση του ζητήματος.

Το ΥΠΕΞ, παράλληλα, υποδέχεται με έκδηλη ανακούφιση την απόρριψη από το Δικαστήριο του δεύτερου αιτήματος των Σκοπίων και διαμηνύει ότι η ελληνική στάση στους διεθνείς οργανισμούς δεν πρόκειται να αλλάξει όσο δεν αλλάζει η συμπεριφορά των Σκοπίων.

Πλήρης κάλυψη των ελληνικών θέσεων από ΝΑΤΟ

Διπλωματικές πηγές, συνοψίζοντας την αποτίμηση της Αθήνας για την απόφαση του Δικαστηρίου, έλεγαν ότι δεν διαταράσσει το μέχρι τώρα πλαίσιο σε ό,τι αφορά στις ελληνικές θέσεις, αντιθέτως αυξάνει την πίεση προς τα Σκόπια τα οποία κατανοούν ότι δεν κατάφεραν να μετακινήσουν τα εμπόδια στην ευρωατλαντική τους πορεία όσο παραμένει η εκκρεμότητα του ονόματος.

Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του γ.γ. του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, με την οποία καλύπτει απολύτως τις ελληνικές θέσεις: «Ελαβα γνώση της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου για τη διμερή διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Η ετυμηγορία δεν επηρεάζει την απόφαση που έλαβαν οι σύμμαχοι στη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008. Συμφωνήσαμε ότι μία πρόσκληση θα απευθυνθεί στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αμέσως μόλις επιτευχθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας. Η απόφαση αυτή έχει επαναβεβαιωθεί στις Συνόδους Κορυφής και τις υπουργικές συναντήσεις που επακολούθησαν».

Η τοποθέτηση του γ.γ. του ΝΑΤΟ αποτελεί μήνυμα ότι οι αποφάσεις στο εσωτερικό της Συμμαχίας παραμένουν δική της υπόθεση και δεν μπορούν να επιβάλλονται από τρίτους, αλλά και προειδοποίηση στην κυβέρνηση Γκρούεφσκι ότι δεν πρέπει να αναμένει ένταξη αν δεν λυθεί η διαφορά με την Ελλάδα. Επίσης διαμηνύεται εμμέσως ότι η προκλητική και αλυτρωτική συμπεριφορά της γείτονος έχει γίνει αντιληπτή. Πέραν αυτών, το ΝΑΤΟ έχει λόγους να αποφύγει μία δική του στάση η οποία θα δημιουργούσε επιπλέον προβλήματα σε ένα κράτος – μέλος όπως η Ελλάδα, ήδη κλονισμένο σε σημαντικό βαθμό λόγω της οικονομικής κρίσης και με εύθραυστες εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες.

Αποστάσεις κρατάει η Ε.Ε.

Προσεκτική ωστόσο και με αποστάσεις ήταν η στάση της Ε.Ε. για την απόφαση της Χάγης. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση Σκοπιανού δημοσιογράφου, ο εκπρόσωπος του επίτροπου για τη διεύρυνση, Στέφαν Φούλε, δήλωσε ότι η Κομισιόν σημειώνει την απόφαση του διεθνούς δικαστηρίου, αλλά δεν είναι αρμόδια να την κρίνει. Κάλεσε, όμως, την Αθήνα και τα Σκόπια να δεσμευθούν στις διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών για την εξεύρεση αμοιβαίας αποδεκτής ονομασίας.

Αναφορά στο ζήτημα της ονομασίας σε συνδυασμό με την ενταξιακή πορεία των Σκοπίων γίνεται και στα συμπεράσματα της χθεσινής συνεδρίασης του Συμβουλίου Υπουργών Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Τα συμπεράσματα βασίζονται στις ετήσιες εκθέσεις προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για όλες τις υποψήφιες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και την Τουρκία.

Ειδικότερα, στο κεφάλαιο που αναφέρεται στην ενταξιακή πορεία της ΠΓΔΜ, επισημαίνεται ότι η διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας, καθώς και η διαπραγμάτευση και η αμοιβαία αποδεκτή λύση στο θέμα της ονομασίας, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, παραμένει ουσιαστικής σημασίας. Το Συμβούλιο προσβλέπει στην παραγωγή αποτελεσμάτων σύντομα στο πλαίσιο του συνεχιζόμενου διαλόγου σε υψηλό επίπεδο, αναφέρουν τα συμπεράσματα.

Επικοινωνιακοί «πανηγυρισμοί» Γκρούεφσκι

Τα Σκόπια έσπευσαν, όπως ήταν αναμενόμενο, να εκμεταλλευθούν επικοινωνιακά την απόφαση και να δώσουν τη δική τους ερμηνεία, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα δεν μπορεί εφεξής να παρεμποδίσει την ένταξή τους σε διεθνείς οργανισμούς.

Πρώτος πανηγύρισε ο πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι ο οποίος εξέφρασε «ιδιαίτερη ικανοποίηση» επειδή, όπως είπε, «το Δικαστήριο έκανε αποδεκτή την προσφυγή της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και αποφάσισε ότι η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 11 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας και παρεμπόδισε αναιτιολόγητα την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ».

«Φέραμε την υπόθεση (στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης) για να προστατέψουμε τα δικαιώματά μας βάσει της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 1995 και εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας προς το Δικαστήριο για την ξεκάθαρη απόφασή του ότι το βέτο της Ελλάδας στη Σύνοδο του Βουκουρεστίου ήταν παράνομο. Η απόφαση είναι σημαντική επειδή η Ελλάδα έχει απειλήσει να ενεργήσει με τον ίδιο τρόπο και στο πλαίσιο της Ε.Ε.», δήλωσε ο Σκοπιανός ΥΠΕΞ Νίκολα Ποπόφκσι.

Ο Νίμιτς καλεί σε νέο γύρο διαπραγματεύσεων

Η απόφαση, βέβαια, θα αποτελέσει αφορμή για την αναζωπύρωση της κινητικότητας στο Σκοπιανό, καθώς διεθνείς παράγοντες θα αξιοποιήσουν την ευκαιρία ώστε να πιέσουν αμφότερες τις πλευρές για λύση, προκειμένου η διαφορά για το όνομα να μην αποτελεί εμπόδιο σε άλλους σχεδιασμούς.

Ηδη ο ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών, Μάθιου Νίμιτς, με ανακοίνωσή του, δήλωσε έτοιμος να επανεκκινήσει τη διαπραγμάτευση, καλώντας τις δύο πλευρές να αξιοποιήσουν την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης ως «ευκαιρία» να επαναλάβουν τις προσπάθειες και αυτή τη φορά να καταλήξουν σε λύση. Διευκρίνισε, δε, ότι συνεχίζει να βρίσκεται σε τακτική επαφή με τις δύο κυβερνήσεις: «Ενημέρωσα τα δύο μέρη ότι είμαι έτοιμος να εργαστώ μαζί τους στην πρώτη ευκαιρία και να συστήσω την εντατικοποίηση των προσπαθειών για την εξεύρεση μόνιμης λύσης», υπογραμμίζει ο κ. Νίμιτς. Δεν αποκλείεται, πάντως, συγκεκριμένοι εταίροι στην Ε.Ε. και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ να εκμεταλλευθούν τη συγκυρία και να εγείρουν θέμα, έστω διερευνητικά.

Λάμπρος Καλαρρύτης στον “Ελεύθερο Τύπο”
antinews.gr